7-rasm. Rasm ketma-ket qo‘zg‘atishli o‘zgarmas tok dvigatelini tabiiy tezlik tavsifi
Ketma-ket qo‘zg‘atishli o‘zgarmas tok dvigatellarini tezligini rostlash uchun havo bo‘shlig‘idagi magnit oqimni o‘zgartirish usulini qo‘llash mumkin.
Ketma-ket qo‘zg‘atish chulg‘amli dvigatellarning tezligini magnit oqimni o‘zgartirib rostlash uchun qo‘zg‘atish chulg‘amining o‘ramlar soni kamaytiriladi, buni amalda bajarish uchun dvigatelning qo‘zg‘atish chulg‘ami bir nechta shoxobchali ko‘rinishda tayyorlanadi (8,a-rasm) yoki qo‘zg‘atish chulg‘amiga parallel reostat ulanadi. Yakor chulg‘amini shuntlash usuli qo‘llanganda (8,b-rasm) tok va qo‘zg‘atish magnit oqimi ortadi tezlik esa kamayadi. Bu usulni magnit tizimi to‘yinmagan dvigatellarning tezligini rostlash uchun qo‘llash maqsadga muvofiq bo‘ladi.
8-rasm. Ketma-ket qo‘zg‘atish chulg‘amli dvigatelni tezligini rostlash sxemasi.
a) qo‘zg‘atish chulg‘amini shuntlash, b) yakorni shuntlash, v) yakor chulg‘amida qarshilik ulash
Yakor chulg‘amiga qarshilik ulab (8-v rasm) tezlik rostlanganda tezlik nominal tezlikdan kichik tezliklarga o‘zgartiriladi. Bu usulni qo‘llash dvigatelning f.i.k. ni pasayishiga olib keladi. Tezlikni rostlashning 8,b va 8,v sxemalari qo‘llanganda mashinadagi quvvat isroflari ortib ketadi f.i.k. esa kamayadi. Ketma-ket qo‘zg‘atishli o‘zgarmas tok dvigatellarini generator rejimida ishlatish uchun ularning qo‘zg‘atish chulg‘amlarini yakor chulg‘amiga ulanadigan boshi va oxirlarini ulanishi o‘zgartirilishi kerak.
Aralash qo‘zg‘atish chulg‘amli o‘zgarmas tok dvigatellari
Aralash qo‘zg‘atish chulg‘amli o‘zgarmas tok dvigatellarida ham generatorlarnikiga o‘xshash parallel va ketma-ket qo‘zg‘atish chulg‘amlari o‘rnatilgan. Bu chulg‘amlar o‘zaro mos va qarama-qarshi ulanishi mumkin. Aralash qo‘zg‘atish chulg‘amli o‘zgarmas tok dvigatelining ketma–ket qo‘zg‘atish chulg‘amini magnit oqimi parallel qo‘zg‘atish chulg‘amining magnit oqimiga qarama–qarshi yo‘nalgan sxema bo‘yicha ulanganda, valdagi yuklama ortganda, havo bo‘shlig‘idagi magnit oqim F- kamayadi.
|
