|
Gruntlarni mexanizatsiyalashgan usullar bilan qazishGruntlarni mexanizatsiyalashgan usullar bilan qazish
Er ishlarini bajarishning asosiy usuli gruntni qayta ishlashningmexanizatsiyalashgan
usulidir.Gruntning qazilishi, ko’chirilishi, joylashtirilishi, tekislanishi, zichlanishikerakli ishchi jihozlar
bilan ta’minlangan yer qazuvchi va yer qazuvchi-tashuvchimashinalar yordamida bajariladi.Mashinalar
soni, turi va markasini tanlash, yer inshootlarining fazoviy shakli hamda geometrik parametrlari, qurilish
maydonining grunt va gidrogeologik sharoitlari ishlarni bajarishning loyihaviy muddatiga bog’liq.
Er ishlarini bajarish umumiy holda uchtajarayondan tashkil topadi:
qazilmani qazish, gruntni
tashish, ko’tarmaga to’kish
, bunda asosiy jarayon gruntni qazishdan iborat bo’ladi.Qazilmalarni qazish
uchta asosiy usullar:
kesish, suv oqimi bilan yuvish
va
portlatish
usullaribilan bajariladi. Mexanik usulda
qazilganda turli mashinalarning ishchi organlari gruntga kesish yoki yorish kuchlari bilan ta’sir qiladi.
Buning natijasida gruntning ma’lum qismi massivdan ajraladi va uni surishmumkin bo’ladi. Kesish usuli
bilan grunt qazilganda yer qazuvchi, yer qazuvchi-tashuvchiva yerqazuvchi-tekislovchi mashinalar
qo’llanadi.
Er qazuvchi mashinalar –ekskavatorlar, ariq qazuvchilar gruntni cho’michpichog’i bilan uzib
ajratib, uyum (otval)gayoki yer qazuvchi mashinaga yaqin joylashtirilgan transportning bunkeriga
to’kadi.
Erqazuvchi-tashuvchi mashinalar –skreperlar va bulьdozerlar qazilmada gruntni qazish, uni
tashish va ko’tarmaga to’kish uchun mo’ljallangan. Bu mashinalar yer ishlarining barcha kompleks
jarayonini to’liq mexanizatsiyalashni ta’minlaydi.
Er qazuvchi-tekislovchi mashinalar – tirkamali va o’zi yuradigan greyderlar hamda bulьdozerlar
bo’lib, ular gruntni qazish, ko’chirish va tekislash uchun mo’ljallangan.
Gruntni suv oqimi bilan yuvib ishlash va suyultirilgan gruntni quvurlar orqali
ko’chirishdagidromonitorlar, loyqa so’rgichqurilmalar qo’llaniladi.
Er ishlarini bajarishning samarador shakli kompleks mexanizatsiyalashdir.Kompleks
mexanizatsiyalashning asosiy printsipi shundan iboratki, jarayonlar va operatsiyalarni bajarishda ishtirok
etayotgan barcha mashinalarning texnik-iqtisodiy va texnologik parametrlari bir-biriga mos kelishi kerak.
Bunda mashinalar to’plami (komplekti) tushunchasi kiritilib, bajariladigan barcha ishlab chiqarish
jarayonlari yer ishlarining
|
| |
