|
2-bob. Donli ekinlarBog'liq O\'simlikshunoslik (R.Oripov, N.Xalilov) @mustaqilishlar (1) ochiq dars BDU (1), Ahmedova Shohsanam, 5-ИЛОВА рассилка, fiziologiya sagdiyev, Kaliforniya qurtlari biznes sifatida yaxshi sarmoyadir, Tuban o simliklar (L.Velikanov va boshq.), Baqa anatomiyasi, Lotin tili tovushlar-merged, portal.guldu.uz-taqdimot, Operatsion tizimlar va ularning turlari-fayllar.org, Овощеводство Габибова ЕН 2019 180 с, Книга-Методика-полевого-опыта-в-овощеводстве-70-100-16-в-печать, Boqiyeva Kamola Alisher qizi, 123Yetilish (pishish).
Gul urug'langandan keyin tuguncha rivojlana boshlay
di, urug' va murtak shakllanadi. Barglarda to'plangan oziq moddalar don
shakllanishi uchun sarflanadi. Bunda ular eriydigan shakldan (qand, ami
nokislotalar va boshqalar) erimaydigan shaklga (kraxmal, oqsil, yog') o'tadi.
Donning hosil bo'lish jarayoni to'rt davrga bo'linadi: hosil bo'lish,
shakllanish, to'lish va yetilish.
Urug'ning hosil bo'lishi —
urug'lanishdan o'sish nuqtasining hosil
bo'lishigacha davom etadi. Bu holda urug' kuchsiz o'simta hosil qiladi.
1000 urug' massasi 1 g. Davming davomiyligi 7—9 kun va undan ko'proq.
Urug‘ning shakllanishi
— urug' hosil bo'lishidan don oxirgi uzunli-
giga yetguncha davom etadi. Urug'da suv ko'p, quruq modda kam
bo'ladi. 1000 urug' og'irligi 8—12 g.
To'lish
— endospermda kraxmal to'planishining boshlanishidan bu
jarayonni tugashigacha davom etadi. Don namligi 37—40 % gacha
kamayadi. Davr davomiyligi 23—35 kun.
Urug'ning hosil bo'lishi, shakllanishi, to'lish davrlari sut pishiqlik
davri ham deyiladi. Bunda don to'la shakllangan bo'lib, organik mod
dalar to'planishda davom etadi. O'simlikning pastki qismidagi barglar
sarg'ayadi. Donlar yashil tusda bo'ladi.
To'lish davri ham to'rt fazaga bo'linadi.
1. Suv holatidagi fazada endosperm hujayralarming shakllanishi bosh
lanadi. Quruq moddalar maksimal miqdorining 2—3 % i to'planadi.
Faza davomiyligi 6 kun.
2. Sut holati oldi fazasida urug' sutsimon suv suyuqligi bilan to'ladi,
umumiy quruq moddaning 10 % to'planadi. Faza davomiyligi 6—7 kun.
3. Sut holatidagi fazada don sutsimon oq suyuqlik bilan to'lib, yetil-
gan urug'dagi quruq moddaning 50 % i to'planadi. Faza davomiyligi
7—15 kun.
4. Xamirsimon holatdagi fazada endosperm konsistensiyasi xamirsi-
mon bo'ladi. Quruq modda miqdori yetilgan don massasining 85—90
% ini tashkil qiladi. Faza davomiyligi 4—5 kun.
|
| |
