161
amid shaklidagi o„g„itlarga talabchan o„simlik. Chunki, bular tuproqda o„zgarib,
ammoniy azotga aylanadi.
Fosforli o„g„itlar solish miqdori ular tarkibidagi o„simliklarga oson
singadigan holatdagi fosfor miqdoriga qarab, gektariga 60-90 kg dan 120-150 kg
gacha belgilanadi.
Azotli o„g„itlar fosforning oson o„zlashadigan holatga o„tishiga
imkon
beradi. Shuning uchun ham fosforli o„g„itlar 1:1, 1:0,7 nisbatda solinadi.
Sholiga kaliyli o„g„itlardan, odatda kaliy xlorid (tarkibida 52-60% K
2
O
bo„lgan, kaliy sulfat 30-40% tuz bo„lgan) solinadi.
Eskidan haydalib kelinayotgan o„tloq tuproqli erlarning har gektariga 180 kg
azot, 120 kg fosfor solinadi. O„t poyalarning har gektariga 90-100 kg azot, 120-140
kg fosfor, ag„darib haydalgan o„t poyalarga 11120-150 kg azot va 110-130 kg
fosfor solish tavsiyaqilinadi. Ikkinchi va uchinchi yili gektariga 90-120 kg dan
kaliy ham solinadi.
Ekish. Ertagi sholi 5 sm chuqurlikdagi tuproq
qatlamining va suvning
o„rtacha harorati 12 °C ga yetganda, ya‟ni sovuq bo„lish xavfi o„tib kyetgandan
keyin ekiladi. Yoppasiga ekish esa tuproq va suvning o„rtacha harorati 14-16 ga
yyetganda boshlanadi, aprel-iyunning birinchi o„n kunligida ekiladi,
Sholi ekishni nihoyatda qisqa muddatlarda - uzog„i bilan 10-15
kun ichida
tugallash lozim. Agar eng qulay muddatdan 10-12 kun oldinroq ekilsa, hosil 5-
10%, 10-20 kun
kech ekilsa, 15-45% kamayadi. Sholi mashinalarda oddiy usulda
qatorlab va sochma usulda ekiladi. Hozirgi paytda O„zbekistonda don seyalkasida
qatorlab ekish keng tarqalgan. Suv bostirilmagan pollarga qator oralarini 15 va 7,5
sm dan qoldirib yoppasiga qatorlab ekishda disk-soshnikli SU-4,2: SUB-48, SZT-
3,6 kabi don seyalkalaridan foydalaniladi va urug„ yuza 1-2
sm chuqurlikka
ko„mib ketiladi.
