BOSHLANG‘ICH TA’LIMDAGI MAVJUD MUAMMOLAR VA

145 
shug‘ullanish lozim. O‘quvchilarga murakkab mavzularni didaktik o‘yinlar, 
ko‘rgazmalar, AKTdan foydalanib dars o‘tish lozim. Murakkab mavzularni faqat bir 
soatmas ikki, uch soatdan takrorlab shug‘ullanib, o‘quvchi shu mavzuni mazmunini 
to‘la qonli, batafsil tushunib olmagunga qadar shu mavzu ustida ishlash lozim. 
O‘quvchi mavzuni tushunib olgandan so‘ng uni oziga mustaqil bajarish uchun 
topshiriq sifatida berish lozim. O‘quvchi o‘sh mavzuni o‘zi mustaqil bajara olsagina 
u o‘sha mavzuni batafsil tushungan bo‘ladi. Masalan: matematikada murakkab 
masala va misollar bor. 
Do‘konga birinchi kuni 250 ta ichimlik, ikkinchi kuni ikki marta ortiq ichimlik 
va uchunchi kuni esa uch marta ortiq ichimlik keltirildi. Do‘konga jami qancha 
ichimlik keltirilgan. 
Masalaning avval qisqacha sharti tuziladi. Keyin esa yechimi va javobi 
topiladi. Berilgan: 
1-
kuni-250 ta 
2-
kuni-? 2marta ortiq 
3-
kuni-? 3marta ortiq 
Hammasi-? Ta ichimlik 
Yecich: 250*2=500 500*2=1000 1000+250=1250 
Javob: Do‘konga hammasi bo‘lib 1250 ta ichimlik keltirilgan. 
Misol: x-2904=3705+230 
x-2904=3935 
x=3935+2904 
x=6839 
6839-2904=3705+230 
1) 
6839-2904=3935 
2) 
3705+230=3935 
Ona tili fanidan mashqlarni tahlil qilish 
Chiroyli kapalak gulag qo‘ndi. 

146 
Nima?-kapalak,qanday kapalak?-chiroyli kapalak, nima qildi? Qo‘ndi, nimaga?- 
gulga, nimaga qo‘ndi?-gulga qo‘ndi. 
So‘zlarni o‘zaro bog‘lovchi qo‘shimchalar mavzusida o‘quvchilar chi, dosh, li, 
siz, zor, kor so‘zlarni o‘zaro bog‘lovchi qo‘shimchalar orqali har-xil so‘zlar, 
so‘zlardan gaplar tuza olishlari lozim. Masalan: gul so‘zidan har-xil so‘zlar tuzish 
mumkin. 
Gul-gulchi, gulli, gulsiz, gulzor. Gulchi gulzordan chiroyli guldasta yasadi. 
Paxta-paxtazor, paxtakor, paxtali, paxtasiz. Paxtazorda paxtakorlar paxta 
terishmoqda. 
O‘qish fanidan esa murakkab mavzularni qismlarga bo‘lib o‘qib o‘rganishadi. 
Mavzu yuzasidan savol-javob o‘tkazilib mavzu mustahkamlanadi. 
Mavzularni o‘quvchilarni ongiga yetkazib bera olish, ularni shu mavzu 
bo‘yicha malakasini shakllantirish bu o‘qituvchining bilimiga hamda pedagogik 
mahoratiga bog‘liq. O‘qituvchi kuchli bilimga ega bo‘lsagina u har qanday mavzuni 
yoritib tushuntirib bera oladi. Hozirgi zamonaviy o‘qituvchi murakkab mavzularni 
tushuntirib, yoritib bera oladigan kengaytirilgan dars ishlanmalarini yaratib shu 
asosida darslarni o‘tishi kerak. Yosh endi o‘qituvchilik kasbiga qadam qo‘ygan 
o‘qituvchilarimiz uchun murakkab deb topilgan mavzular bo‘yicha kengaytirilgan 
dars 
ishlanmalari 
va 
tavsiyalar 
yaratish kerak bo‘ladi. Chunki yosh 
o‘qituvchilarimizga bu uslubiy qo‘llanma sifatida qo‘l keladi. 
Oqituvchilarimizni ko‘proq o‘z ustida ishlashlari va zamonaviy ta’lim asosida 
dars berishlari uchun Prezidentimiz o‘qituvchilarni rag‘batlantirish usullarini 
ko‘paytirmoqda va ordenlar bilan taqdirlamoqdalar 

Download 2,09 Mb.