Dyumlik konus rezba – O’zDSt: 2.311-97 bo’yicha
uchburchakli profilga ega
bo’lib profil uchidagi burchak 60
0
ga teng. Konusligi 1:16 (yasovchisini geometrik o’qga
og’maligi 1
0
4
2
7
4
) bo’lgan buyumning konus sirtlariga kesiladi. Dyumlik konus rezbani
shartli belgisi K xarfi bilan ko’rsatiladi. Bu shartli diametr dyumda va standarti nomeri
ko’rsatiladi. Misol: K 1 1/
2
O’zDSt: 2.311-52.
Truba konus rezba – O’zDSt: 6211-81 bo’yicha uchburchak profilga ega bo’lib,
profil uchidagi burchagi 55
0
ga teng va uchlari yumaloqlashtirilgan bo’ladi. Uni
buyumning konus sirtiga kesiladi. Bu rezbada ham konuslik 1:16 ga teng bo’ladi. Uning
asosiy tekislikdagi o’lchami truba silindrik rezbani o’lchamiga mos bo’ladi. Truba konus
rezbani shartli belgisi rezbani tipi R xarfi bilan tashqi rezba uchun ichki rezyua uchun R
C
va rezbani o’lchamini belgisi (dyumdagi shartli belgisi) ko’rsatiladi. Misol:
2
1
1
R
( truba
konus, tashqi rezba shartli diametri
2
1
1
).
Trapestieodal rezba – bir yo’llik trapestieodal rezbani O’zDSt:2.314-96 bo’yicha
profili teng yonlik trapestiya ko’rinishida bo’ladi, yon tomonlari orasida burchak 30
0
teng.
Har bir diametrga qoida bo’yicha uchta qadam mo’ljallangan. Bir kirimlik rebani shartlik
belgisida
Tr
xarifi tashqi diametri va qadami ko’rsatiladi. Misol:
Tr
32x6. Ko’p kirimlik
tropesteodal rezba profili ham bir kirim rezbani profiliga o’hshash bo’ladi. U
Tr
xarifi
bilan belgilanadi va rezbani nominal tashqi diametri, yo’lning sonlik qiymati qavsda R
xarifi qadam uchun va qadamni sonlik qiymati ko’rsatiladi. Rezbaning nominal diametri
bilan yo’li oralig’ini x belgi qo’yiladi. Misol:
Tr
20x4 (R2). Chapaqay rezba LH xariflar
bilan belgilanadi. Misol:
Tr
80x40 (R10)LH;
Tr
32x6 LH.
Tirak rezba - O’zDSt:2.317-96 bo’yicha tirak
rezbani profili teng yonlik
bo’lmagan trapestiyasidan iborat bo’ladi. (15.3-chizma). Uning ish bajaruvchi tomoni 3
0
burchak, ikkinchi ish bajariladigan yoni 30
0
burchakni tashkil qiladi.
Bunday rezbani
profilining o’yiq qismi yumaloqlanadi, uchlari tekis kesilgan bo’ladi. Trapestik rezbaga
o’hshash tirak rezba ham bitta diametrda har hil qadam bo’lishi mumkin. Tirak rezbani
shartlik belgisiga rezbani xilini ko’rsatuvchi S xarif, nominal tashqi diametr va rezbani
qadami kiradi. Misol: S 50x8. Chap rezba uchun shartli
belgidan keyin LH xarif
ko’rsatiladi. Misol: S 50x8LH.
Yumaloq rezba - O’zDSt:2.311-96 bo’yicha (Edison rezbasi), O’zDSt:2.314-96
bo’yicha (saqlovchi oynalar va elektro yoritgichning korpusi uchun) O’zDSt:2.314-96
bo’yicha (satexnik armaturalar uchun)
va boshqalar, bir
xil radiuslik ikki yoyning
tutashishida hosil bo’lgan egri chiziq. (15.4-chizma). Rezbani qo’llanilishiga
qarab
radiuslar o’lchami har-xil bo’lishi mumkin. Yumaloq rezbani belgilash: Yum 12x2,54
O’zDSt:2.311-96 – yumaloq rezba. Saanitar-mexnik armaturalar uchun, diametri 12mm,
qadami 2,54mm.Yuqorida keltirilgan rezbalardan tashqari
maxsus vazifani bajaruvchi
boshqa tipdagi rezbalar ham mavjud.
