79
N
R
h
h
M
h
E
2.15-rasm. Antennaning o‘rnatilishi balandligini tanlash.
h
R
N
M
=
⋅
⋅
λ
4
,
bu yerda:
λ – to‘lqin uzunligi;
R – uzatish antennasigacha masofa;
N – antennaning balandligi.
Binolar va tashqi predmetlardan qaytgan to‘lqinlar kuchlan-
ganligi barcha uchta yo‘nalishlar – balandlik bo‘yicha, gori-
zontal tekislikda va uzatish yo‘nalishida o‘zgaradigan bir
jinsli bo‘lmagan maydonni hosil qiladi. Bunda maydon kuch-
langanligining maksimal va minimal qiymatlari ko‘p sonli
qaytarishlar tufayli nomuntazam xarakterga ega bo‘ladi. Bu
samara bilan kurashish uchun
DVB-T da maxsus algoritm
ish latiladi. Uzatkichdan ma’lumotlar uzluksiz oqim bilan
uzatilmaydi, balki uncha katta bo‘lmagan paketlarga bo‘linadi,
himoya intervallari deyiladigan uzilishlar bilan uzatiladi. Bu
holda aks sado samarasi nafaqat asosiy signalni aniq uzatishga,
balki uning qaytgan to‘lqinlar bilan takrorlanishi hisobiga
kuchaytirishga yordam beradi.
80
Himoya intervali bu bitta signalni boshqasi boshlanguncha
so‘nishi uchun yetarli bo‘ladigan foydali signallar orasidagi
oddiy pauza emas. Bu vaqt davomida
qabullagichga foydali
signal fragmenti keladi, bu qabul qilingan signal tashuvchilari
ortogonalligining saqlanishini kafolatlaydi (tushunarliki,
agar aks signal ko‘p nurli tarqalishda bu himoya intervali
uzunligidan biroz keshiktirilsa). DVB-T uchun bo‘sag‘aviy
signal/shovqin nisbati bo‘sag‘aviy samarani e’tiborga olganda
taxminan 5–10 martaga yaxshi bo‘ladi. Shunday qilib, agar aks
signal ko‘p nurli tarqalishda bu himoya intervali uzunligidan
biroz keshiktirilsa, u holda kechiktirilgan
signalni foydali
hisoblash va u bilan kurashish emas, balki undan foydalanish
mumkin.
Amalda bu DVB-T signalni qabul qilishda antenna turi
va uni o‘rnatish joyini tanlashga boshqa yondashishlardan
foydalanish zarurligini bildiradi. Analog televideniyeni
qabul qilishda optimal yechim «to‘lqin kanali»
turidagi
yuqori yo‘naltirilgan antennadan va uni bir tekis maydonga
o‘rnatishdan foydalanilgan, bu zich qurilishli sharoitlarda
juda qiyin.
Bundan tashqari, yuqori yo‘naltirilgan antenna
tor chastotalar diapazoniga ega va ikkita yo‘nalishlardan bir
vaqtda qabullashni olib borishga imkon bermaydi.
Zamonaviy shahardagi elektromagnit to‘lqin sezilarli
kompo nentli turg‘un to‘lqinlar murakkab tuzilmasidan iborat.
Bu holda maydon kuchlanganligining yaqin maksimumlari
orasidagi masofa to‘lqin uzunligining yarmiga teng bo‘ladi.
«To‘lqin kanali» turidagi yuqori yo‘naltirilgan antenna turg‘un
to‘lqin maydonida bo‘lishi bilan
hisoblangan kuchaytirishni
ta’minlaydi. DVB-T signalini qabul qilish uchun bunday
antennaning qo‘llanilishi faqat ochiq joyda optimal bo‘ladi.
81
Shunday qilib, zich shahar qurilishlari sharoitlarida DVB-T
signalini qabul qilish uchun antenna quyidagi shartlarni
qoniqtirishi kerak:
– antennaning o‘lchamlari to‘lqin
uzunligining yarmidan
oshmasligi kerak;
– antenna panjarasi ikkitadan ortiq qavatlardan bo‘lmasligi
kerak;
– «to‘lqin kanali» turidagi yuqori yo‘naltirilgan antenna
bittadan ortiq direktorlarga ega bo‘lmasligi kerak;
– antennani turg‘un to‘lqin maydonining maksimumiga joy-
lash tirish kerak.
Ko‘p nurli signalning hosil bo‘lish tamoyili 2.16-rasmda
tasvirlangan.
Telemarkaz
To‘g‘ri signal
Yondan qaytish
Orqadan qaytish
signali
signali
Antenna
2.16-rasm. Ko‘p nurli signalning hosil bo‘lish tamoyili.
82
Kanalli ekvalizatsiya OFDM signal bitta tez modulatsiyala-
nadigan keng polosali signal emas, balki sekin modulatsiyala-
nadigan tor polosali signallar to‘plami sifatida qaralishi
mumkin. Past simvolli tezlik
simvollar orasida himoya
intervalining ishlatilishini mumkin qiladi, bu vaqt bo‘yicha
sochilishniga va simvollararo buzilishlarni tuzatishga imkon
beradi.
