Ko’payishi va rivojlanishi

107 
ichki. Kopulyativ organi bor. Bularga janubiy Amerikada yashovchi 
chervyagalar va Janubi-sharkiy Osiyoda tarqalgan seylon ilon balig’ini 
vakil qilib olsak bo’ladi. 
2.
Dumlilar. 
280 ga yaqin turi bor. Asosan shimoliy Yaqin Sharqda tarqalgan. 
Gavdasi uzunchoq, yaxshi rivojlangan dumi bor. Bularga tritonlarni, 
karpat olovli salamandra, yapon salamandrasini vakil qilib olsak bo’ladi.
3.
Dumsizlar - 
2100 ga yaqin turi bor. Boshi yalpoq, tanasiga tutashgan, dumi 
yo’q, orqa oyoqlari oldingisiga nisbatan 2-3 marta kattaroq. Bularga 
baqalar, 
qurbaqalar, 
kvakshalar, 
jerlyankalar 
vakil 
bo’ladi. 
O’zbekistonda 2 ta tur amfibiya - ko’l baqasi va yashil qurbaqa 
uchraydi. Rasm 13.14.15 
 
 
 
 
 
58-rasm.
Baqa skeleti 

108 
1.
Ko’z kosasi; 2 Peshona – tepa suyagi;
3 Jag’arosuyak; 4 Jag’ suyagi; 5 Yonoq-kvadrat suyagi;
6 Bosh suyagini ensa qismi; 7 Yelka suyagi;
8 Bilak va tirsak suyagi; 9 Bilaguzuk suyaklari;
10 Kaft va barmoq suyaklari (I, II, III, IV, V); 
11Kurak suyagi; 12Ko’krak umurtqalari; 13 Dumg’aza; 
14 Urostil; 15 Yonbosh; 16 Qo’ymich; 17 Son; 
18 Boldir; 19 Tovon; 
20 Oshiq; 21 Kaft; 22 Barmoq (I, II, III, IV, V); 
23 VI Barmoq rudimenti 
59-rasm. Kul baqasi 
1.
burun tishigi; 2 kulok(nogora pardasi); 3 rezonator; 4 terining 
tanaga yopishgan kismi; 5 anus; 

109 
60-rasm . Baqaning ichki tuzilishi. 
1.
ogiz; 2 oshkozon; 3 oshkozon osti bezi; 4 jigar; 5 ut pufagi; 
6 ingichka ichak; 7 yugon ichak; 8 siydik yuli; 9 kloaka; 10 yurak; 
11 bosh miya; 12 orka miya; 13 buyrak;14 siydik kanali gonada; 
NAZORAT SAVOLLARI. 
1.
Sudralib yuruvchilarning teri qoplami qanday tuzilgan? 
2.
Reptiliyalarning nerv sistemasi qanday tuzilgan? 
3.
Sudralib yuruvchilarning nafas olish organi bo’lib nima xizmat 
qiladi? 
4.
Tez kaltakesakning ovqat hazm qilish sistemasini tushuntirib 
bering. 
5.
Sudralib yuruvchilar sinfining ko’payishi va rivojlanishini aytib 
bering. 
6.
Sudralib yuruvchilarning sistematikasini ayting. 

Download 4,99 Mb.