• Qalqovichli datchiklar
  • Gidrostatik datchiklarda
  • Elektrodli datchiklar
  • Satx, bosim va burchak tezligi datchiklari




    Download 2,39 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet18/73
    Sana17.11.2023
    Hajmi2,39 Mb.
    #100404
    1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   73
    Bog'liq
    avtomatikani texnik vositlar

     
    2.6. Satx, bosim va burchak tezligi datchiklari 
     
    2.6.1. Satx datchiklari va ularning ish prinsiplari
    Qishloq va suv xo’jaligida suyuqliq va maxsulotlar satxini aniqlash 
    maqsadida qalqovichli (po’kakli yoki paplavkali) gidrostatik va elektrodli satx 
    datchiklari qo’llaniladi.
    Qalqovichli datchiklar suyuqlik satxi o’zgarishini qabul qiladigan 
    qalqovichdan va chiqish elektr signaliga o’zgartiradigan elementdan tashkil topgan 
    bo’ladi. O’zgartirgichlar sifatida aktiv yoki induktiv datchiklar ishlatiladi. 2.16, a - 
    rasmda potensiometrik o’zgartirgichli qalqovichli satx datchigining sxemasi 
    ko’rsatilgan. Yengil qalqovichli (1) bilan potensiometrik datchikning (3) 
    bog’lanishi blok (4) orqali o’tkazilgan tros (2) yordamida amalga oshiriladi. 
    Qalqovichning og’irligi yuk (5) bilan moslashtirib boriladi. Suyuqlik satxining xar 
    qanday o’zgarishi satx o’lchov birligiga moslangan ikkilamchi o’lchov asbobidagi 
    (UA) kuchlanish o’zgarishiga proporsional ravishda ta’sir qiladi. Qalqovichli satx 
    datchiklari suyuqlik satxining katta katta miqdorda o’zgarishlarini o’lchash uchun 
    xizmat qiladi. Ularning asosiy kamchiligi qalqovichning xarakatlanib turishidir.
    Gidrostatik datchiklarda suyuqlik satxini nazorat qilish maxsus silindrik 
    idishdagi suyuqlikning gidrostatik og’irligi o’zgarishiga asoslangan bo’ladi (2.16, 
    b-rasm). Suyuliq bosimi satxini (h) proporsional bo’lib, membranani (1) egilishga 
    ta’sir qiladi va maxsus ko’mir ustun (2) yordamida elektr signalga o’zgartiriladi.Bu 
    signalni satx birligiga mos ravishda o’lchov asbobi (P) yordamida o’lchab boriladi. 
    Qalqovichli (poplovikli) va gidrostatik datchiklar suyuqlikning satxi bo’yicha 
    emas, aslida uning massasi bo’yicha o’lchaydi, shuning uchun haroratning va 
    suyuqlik tarkibining o’zgarishi natijasida o’lchov xatoliklari kelib chiqadi. 
    Elektrodli datchiklar suyuqlik ichiga tushiriladigan bir va bir necha 
    elektrodlardan tashkil topgan bo’ladi. Bunday turdagi datchiklarda suyuqlik 
    satxining o’zgarishi natijasida elektrodlar orasidagi muxitning aktiv va sig’im 


    49
    o’tkazuvchanligi o’zgaradi. Suyuqlik muxitining aktiv o’tkazuvchanligi 
    o’zgarishiga asoslangan elektrodli satx datchigining sxemasi 2.16, v-rasmda 
    keltirilgan.
    a)
    b) v) 
    2.16-rasm. Qalqovichli (a), gidrostatik (b) va elektrodli (v) satx datchiklari.
    Sochiluvchan 
    maxsulotlarni, 
    shu 
    jumladan don maxsulotlarining satxini 
    nazorat qilish suyuqlik satxini nazorat qilishga nisbatan anchagina 
    murakkabrokdir, chunki bu maxsulotlar anchagina elektr qarshiligiga ega hamda 
    ular don bunkeri to’lishi bilan gorizontal tekislik hosil qilmaydi. Bundan tashqari 
    bunkerlarni don bilan to’lishida datchiklarning sezgirlik elementlari shikastlanishi
    mumkin. 
    Don satxini elektrodli datchik yordamida nazorat qilishning prinsipial 
    sxemasi 2.17, b-rasmda keltirilgan. Bunday datchikning ishlash pritsipi 
    quyidagicha: elektrodlararo oraliqning (E) don bilan tulishi natijasida elektrodlar 
    orasidagi o’tkazuvchanlik oshadi, natijada gazorazryadli lampa (YeL) yonadi va 
    releni (R) ishga tushiradi hamda don uzatish liniyasiga signalni uzatadi. Sxemaga 
    R3 va R2 rezistorlardan tashkil topgan kuchlanish taqsimlagichi orqali 220 V 
    o’zgaruvchan kuchlanish beriladi. Bunday datchiklar namligi 13 foizdan yuqori
    bo’lgan donlar uchun qo’llaniladi. 


    50
    2.17-rasm. Elektrodli satx datchigining prinsipial sxemasi. 

    Download 2,39 Mb.
    1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   73




    Download 2,39 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Satx, bosim va burchak tezligi datchiklari

    Download 2,39 Mb.
    Pdf ko'rish