• 1. Mikroorganizmlarning yigʻma (elektiv) kulturasini olish usullari
  • Abu rayhon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti sanoat mikrobiologiyasi




    Download 1,19 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet36/49
    Sana29.11.2023
    Hajmi1,19 Mb.
    #107364
    1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   49
    Bog'liq
    Sanoat mikrobiologiyasi

     
    Ishdan maqsad: oziq-ovqat sanoatida ishlatiladigan amalda 
    muhim ahamiyatga ega boʻlgan ayrim mikroorganizmlarning, 
    shuningdek, oziq-ovqat mahsulotlarini buzadigan koʻp tarqalgan 
    qoʻzgʻatuvchilarning elektiv kulturasidan namunalar olish usullari bilan 
    tanishish.
    1. Mikroorganizmlarning yigʻma (elektiv) kulturasini olish usullari 
    Tarkibida mikroorganizmlar yaqin turlarining yoki hatto bir 
    turining vakillari koʻpchilikni tashkil etgan kulturalar yigʻma yoki 
    elektiv deb ataladi (lotincha eletus – tanlangan degani). Oziq-ovqat 
    mahsuloti (yoki boshqa ob’yekt)ning mikroflorasi tarkibini oʻrganishda 
    yigʻma kulturadan toza kultura ajratib olinadi. Yigʻma kultura olish 
    uchun 
    tekshiruvchini 
    qiziqtiruvchi 
    mikroorganizmlar 
    koʻplab 
    rivojlanishini ta’minlovchi sharoit yaratiladi. Buning uchun eng avvalo 
    oʻziga xos tanlama muhitdan foydalaniladi; ular mikroorganizmlar 
    muayyan guruhlarining oziq muhitiga boʻlgan fiziologik talabini eng 
    toʻliq ta’minlaydi. Bu muhitlar birga uchraydigan boshqa 
    mikroorganizmlar uchun kam foydali yoki ular uchun umuman yaroqsiz 
    boʻlishi kerak.
    Muhit 
    reaksiyasi 
    (pH), 
    harorat, 
    kislorod 
    bor-yoʻqligi, 
    antibiotiklarga va boshqa birikmalarga chidamliligi yigʻma kultura 
    olishga ta’sir etadigan muhim omillardir. Masalan, muhitning 
    kislotaliligini oshirib, bakteriyalarning rivojlanish imkoniyati yoʻqotiladi 
    va achitqi hamda mitseliyli zamburugʻlarning oʻsishi uchun qulay 
    sharoit yaratiladi. Termofil organizmlarning yigʻma kulturasi 45-65
    o
    C, 
    ba’zan hatto 70-75
    o
    C haroratda olinadi. Muhitga ma’lum 


    55 
    konsentratsiyada penitsillin qoʻshilsa, grammanfiy bakteriyalarning yoki 
    achitqilarning rivojlanishiga ta’sir etadi. Neomitsin yoki penitsillin 
    streptomitsin bilan birgalikda bakterial mikroflorani nobud qiladi va 
    achitqilarning rivojlanishiga sharoit yaratadi. Nistatin esa aksincha, 
    bakteriyalarga ta’sir etmay, achitqilarning hayot faoliyatiga toʻsqinlik 
    qiladi.
    Aeroblarning yigʻma kulturasini olish uchun oziq muhitni 
    kolbalarga yupqa qilib (1,5-2 sm) quyib, tebratma uskunada 
    (kachalkada) oʻstiriladi. Anaerob mikroorganizmlar bilan boyitish uchun 
    muhit uzun probirkalarga yoki flakonchalarga toʻldirib quyiladi.
    Bitta elektiv muhitning oʻziga yana ikkinchi marta qayta ekish va 
    ma’lum turlar uchun qulay boʻlgan sharoit yaratilishi natijasida kultura 
    asta-sekin kerakli xossaga ega boʻlgan mikroorganizmlar bilan boyib 
    boradi, birga uchraydigan formalar kamayadi.
    Quyida oziq-ovqat sanoatida ishlatiladigan amalda muhim 
    ahamiyatga ega boʻlgan ayrim mikroorganizmlarning, shuningdek, oziq-
    ovqat mahsulotlarini buzadigan koʻp tarqalgan qoʻzgʻatuvchilarning 
    elektiv kulturasini olish usullari bayon etiladi.
    Har bir talaba biror elektiv kulturani oladi, ya’ni mavzuning bitta 
    topshirigʻini bajaradi. Har qaysi topshiriq ikkita laboratoriya 
    mashgʻulotida bajariladi: birinchi mashgʻulotda ma’lum bakteriyalarni 
    toʻplash-yigʻish uchun tajriba qoʻyiladi; ikkinchi mashgʻulotda tajriba 
    natijasi tahlil qilinadi.

    Download 1,19 Mb.
    1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   49




    Download 1,19 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Abu rayhon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti sanoat mikrobiologiyasi

    Download 1,19 Mb.
    Pdf ko'rish