Qashqadaryo havzasidagi o’rtacha va baland tog’lar iqlimining ayrim
ko’rsatkichlari.
(P. Xalimovadan 1980 )
Balandlik yeruslari
|
Havoning o’rtacha yillik harorati C
|
Yog’inlarning o’rtacha yillik miqdori, mm
|
yanvar
|
Iyun
|
yillik
|
|
Baland tog’lar
|
-6.8
|
14
|
2-4
|
545-680
|
O’rtcha balandlikdagi tog’lar
|
-4.6
|
20-24
|
7-11
|
636-648
|
Qashqadaryo viloyati mahalliy miqyosda tarkib topishiga antropogen omillar ham katta ta’sir ko’rsatmoqda. Insonlarning ishlab chiqarish jarayonida landshaftning o’zgartirilishi va turli toifalarga mansub bo’lgan antropogen landshaftlar bilan bo’lgan maydonlarning tobora kengayib borayotganini mahalliy miqyosdagi iqlimning o’zgarishiga sabab bo’lmoqda. Katta maydonlarni sug’oma dehqonchilikni rivojlantirish maqsadida o’zlashtirilishi va u bilan bog’liq holda gidrotexnik inshootlarni (suv omborlari, kanallar, zovurlar) barpo etilishi shu maydonlarda iqlim elementlarining (havo va tuproq harorati, radiatsiya albedosi, shamollar rejimi va b.q) o’zgarishiga va mahalliy iqlimning tarkib topishga sabab bo’lmoqda.
Iqlim va uni tashkil etuvchi meteorologik elementlarning umumiy va mahalliy xususiyalari qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishni hududiy tashkil etishga ham o’z ta’sirini ko’rsatadi. Shu sababli viloyat hududining iqlim sharoitini va resurslarini boshqa omillar bilan bog’liq holda o’rganishni taqozo etadi.
1.2-jadval.
|
