Avtomatika asoslari va ishlab cнiqarisн jarayonlarini avtomatlasнtirisн

100 
Gidrotexnika inshootlarini (GTI) avtomatlashtirishda suvni sathini tekis 
zatvorlar yordamida pastki b’ef bo‘yicha stabillovchi rostlagichning tarkibiy 
sxemasini ko‘rib chiqamiz (8.7.-rasm). Suvni berilgan sathi 1-topshiriq bergich 
(zadatchik) yordamida belgiladi va 2-elementda amalda mavjud sath bilan 
solishtiriladi. 
Agar belgilangan sathdan chetga chiqish mavjud bo‘lsa 2-solishtirish 
elementi 3-kuchaytirish bloki (nol-organ) yordamida 5-ishga tushirgich orqali 6-
elektr yuritilgani harakatga keltiradi. Buni natijasida sath o‘zgarishi qiymati 
ishorasiga ko‘ra 7-zatvor tengsizlik yo‘qotilguncha va belgilangan sath 
o‘rnatilguncha ochiladi yoki yopiladi. Sxemadan ko‘rinadiki, yopiq zanjirli 
rostlash tizimi tarkibiga kanalning o‘lchash va rostlash elementlari 8-sath datchigi 
va 7-zatvor orasidagi masofaga ega bo‘lgan qismi kiradi. Bu masofa bir necha un 
yoki yuzlab metr masofani o‘z ichiga olishi mumkin. Shuning uchun bu holda 8-
datchik oraligi bilan o‘lchangan masofa bilan 7-zatvor oralig‘idagi boshlang‘ich 
masofa oralig‘ida kechikish vaqti paydo bo‘ladi va rostlash sxemasiga 
proportsional-impulsli rostlovchi organ – 4 kiritilishi maqsadga muvofiqdir. Bu 
rostlagich rostlash vaqtida kechikish vaqtini yo‘qotishga xizmat qiladi. Bunday 
oraliqda rostlash jarayoni to‘xtatiladi va zatvorning elektr yuritmasi o‘chiriladi. 
Bunday rostlagich proportsional - integral rostlagich deb yuritiladi, chunki bu 
xolda berilgan impulslar vaqti kelishmaslik vaqtiga proportsional ravishda 
o‘zgaradi. 

101 

Download 8,51 Mb.