|
-savol. Biologik oksidlanish va ATF sintezlanish jarayonlari
|
| bet | 3/9 | | Sana | 21.06.2024 | | Hajmi | 27,92 Kb. | | #264995 |
Bog'liq Biomakromolekulalardagi ta’sirlashuvchi kuchlar. Makromolekulala-fayllar.org33-savol. Biologik oksidlanish va ATF sintezlanish jarayonlari. Biologik
oksidlanish yoki to‘qima nafas olishi deb - to‘qimalarda organik moddalarni kislorod
ishtirokida parachalanishi va karbonat angidridini ajralishiga aytiladi. Bunday
oksidlanish jarayonida energiya ajralib chiqadi va o‘z tabiatiga ko‘ra ekzoergonik
jarayon xisoblanadi. O‘z moxiyatiga ko‘ra biologik oksidlanish va yonish bir xil
jarayondir, chunki 1 molekula glyukozani yonishida xam, oksidlanishida xam karbonat
angidridi, suv va 2780kDj/mol (686 kkal) energiya ajralib chiqadi: S6N6O12 + 6O2 =
6SO2 + 6N2O YO nishdan farqli past haroratda kechadi, alangasiz va suv ishtirokida.
Bu jarayon mexanizmini yoritib berishda bir-necha nazariyalar taklif etilgan: 1.
Baxning perekisli nazariyasi. Bu nazariyaga ko‘ra engil oksidlanuvchi moddalar
ta’sirida kislorod molekulasining ikkala bog‘i emas, balki bitta bog‘i uziladi, sungra
kislorod molekulasi to‘liq oksidlanayotgan modda bilan birikib, peroksidaza fermenti
ta’sirida oraliq maxsulot sifatida peroksid xosil bo‘ladi. 2.Vodorodni faollanish
nazariyasi Palladin va Viland tomonidan yaratilgandir. Bu nazariyaga ko‘ra
metabolitlar oksidlanishi oksidlanayotgan moddadan spetsifik degidrogenazalar
ta’sirida N2 ajraladi. Palladinning fikriga ko‘ra N2 xromogenlar bilan birikadi,
Vilandning fikricha esa O2 bilan birikadi. Bu bir vaqtni o‘zida substratni oksidlanishi
va pigmentni qaytarilishi bilan kechadi. SHuning uchun bu jarayon oksidlaniqaytarilish
jarayoni xisoblanadi. S6N6O12 + 6N2O +12R = 6CO2 + 12RH2(anaerob bosqich) •
12RH2 + 6O2 = 12R + 6H2O (aerob bosqich) 3. Varburgning elektrolitik nazariyasi.
Bu kislorod molekulasini oksidlangan molekula yordamida faollanishidir. Varburgning
fikricha oksidlovchi modda bo‘lib gemin fermentlari molekulasi tarkibiga kiruvchi
Fe+3 atomi xisoblanadi. Bu nazariyaga ko‘ra oksidlanish-qaytarilish jarayonlari
elektron va protonlarni ajralishi va birikishi natijasida sodir bo‘ladi va oxirida
aktivlangan kislorod proton bilan birikib suvni xosil qiladi. 4. Biologik oksidlanishning
zamonaviy nazariyasi yuqorida qayd etilgan uchchala nazariyalarni o‘z ichiga oladi va
Sent-Derdvi nazariyasi deyiladi. Bu nazariyaga asosan to‘qimada metabolitni
oksidlanishi bir yo‘la proton va elektronlarni ajralishi va ularni kislorod molekulasiga
kiritilishi bilan boradi. Ammo elektron va protonlar to‘g‘ridan-to‘g‘ri kislorod bilan
birikmay, balki spetsifik fermentlar va kofermentlar ishtirokida sodir bo‘ladi. Biologik
oksidlanishda ishtirok etuvchi fermentlar: Proton va elektronlarni oksidlanayotgan
metabolitdan kislorodga o‘tkazilishi quyidagi 4 gurux fermentlar ishtirokida bo‘ladi:
|
| |
