Bioorganik kimyo. Vitam inlar o’quv-uslubiy qo’llanma namangan 2013

Download 1,74 Mb. Pdf ko'rish
bet	12/26
Sana	26.01.2024
Hajmi	1,74 Mb.
	#146563

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 26

Bog'liq
Abdullayev Sh. Ergasheva H.E. Bioorganik kimyo. Vitaminlar
rivojlanisj, 1-Ma\'ruza. Gidroksihosilalar Organika-2, 3-Laboratoriya ishidocx, 5- Laboratoriya ishi ABN, borliq, Talabalar uchun qoʻshimcha mablagʻga ega boʻlish imkoniyati , 947-Article Text-2863-1-10-20210419, Dasturiy mantiqiy kontrollerlar-fayllar.org, 5-maruza. Sut ishlab chiqarish jarayonida texnik-kimyoviy nazorat o‘rni, Geghbtasbstrcvttvhth vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv, Dasturiy taminot, Handbook of Food Science and Technology 1 Food Alteration and Food Quality ( PDFDrive ), Konkulyator ishlash prinspi, 150тсутка uz-assistant.uz, Usmonov Dilshodbek

Vitamin B 15

Vitamin B ,3
Vitamin B ]3 yoki orot kislotasi, birinchi marta 1931 yilda mol sutidan
ajratilgan. U ona sutida ham, jigarda va ko’pgina boshqa xayvon va o’simlik
maxsulotlaridan ajratilgan, eng ko’pi bu achitqilar
( achiqi, xamirturushlar).
O ’zining tuzilishi bo’yicha orot kislotasi 4-karbosiurazildir.
B 13
biologik
vazifasi
uning
pirimidin
nukleotidlarbiosintetik
oldi
moddaligidir; unga kishi organizimida talab katta: l-l,5g/sutkada ko’pincha orot
kislota asperagin kislotadan bosintezlanadi va odam organizimida yetishmaslik
yo’q. Lekin orot kislota K-tuzi medidtsinada oqsil almashinish bo’yicha kasallarda
qo’llaniladi, jigar funktsiyalarni normallashda, infarkt miakarda va boshqa yurak-
toniir kasalliklarida, hamda ko’p vaqt steroid gormonlar qo’llaganda adeptaziyasini
tezlashtirishadi, bundan tashqari aniq anabolik hisoblanadi.
C H 20 - C 0 -C H 2N (C H 3)2
B13
B15
Oqsil almashinuvi buzilganda B13 ni kaliy tuzi ishlatiladi.
Vitamin B 15
Vitamin B ,5 (6-0- dimetilgilizin efir D-glyukon kislotasi) 1950yilda
ochilgan, ko’pincha o’simliklar urug'ida mavjud va pangam kislotasi deb
nomlangan, keyin gurunchda, achiqi, xamirturushda, buqa qoni va ot jigarida
topilgan.
Pangam kislota biologik roli kislorodni tashish jarayonini aktivlashtirish,
nafas olish fermentlari faollashtirishga asoslangan, shu sababli odam va hayvon
kislorod ochligiga bog’liq
emasligi oshadi. U metillash reaktsiyasida
qatnashgan,xolin biosintezida metil gurux donori hisoblanadi, bu metionin,
adrenalin, kreatin va steroid gormonlarida ham sodir bo’ladi. Bu xossa lipotrop
xususiyatiga qattiq yog’ langan, ya'ni yog’ almashinishini normallash va qon
tomirlarida xolesterin yotib qolmasligiga to’sqiniik qiladi. Pangam kislota kaltsiyli
tuz (pangamat kaltsiy) holida yurak, ateroskleroz, inforkt miokard, gepatit.
stenokardiya kasallarida qo’llanilgan va tez qarimaslik preparati sifatida
reklamalashtitrilmoqda. Pangam kislota alkogol, narkotik va boshqa dorivor
preparatlari bilan zaharlanganda detoksitsirlash xususiyati ma'lum. Meditsina
qo’llanilayotgan vitamin B ,5sun'iy analoglaridan eng ko’p ma'lumligi dixloratsetat
diizopropilamindir (dipromoniy, yoki D ADA). Shu aniqki, pangam kislota vitamin
21

ekanligi aniqlanmagan, chunki gipo- yoki avitaminoz oxirati hozircha ma'lum
emas, lekin biologik ta'siri shu aniqlash to’g’riligini tasdiqlaydi.
Boshqa В gurux vitaminlarga yana bir necha moddalar misoldir. Xasharotlarda
vitamin
rolini
(o’sish
vitaminini)
L-kamitin(P-gidroksi-y-trimetilbutirobetain)
o’ynaydi. Mlekopitayushiylarda u lipotrop jarayonda yog’ kislotalarini oksidlashda u
faollashtirilganlarni tashishda (koenzim A asil hosilasi shaklida) membrana orqali
shaklida o'tadi. Meditsinada karnitin ruxiy va nevrologik o’zgarishda davolashda va
anabolik sifatida qo’llaniladi.
Vitamin В
guruxiga yana xolin (xolinxlorid) kiradi, u X IX asrdan
fosfolipid tarkibida topilgani bilan ma'lumdir. U ham lipotrop ta'sirga ega, va
muhim
neyromediatr-atsetilxolin tarkibida uchraydi,
betaingacha bioximik
oksidlangandan keyin metionin, adrenalin, kreatin, nuklein asoslari va boshqa
biologik faol moddalarga metil gurux donori kiritib biosintezda qatnashadi. Xolin
avitaminoz siptomlari jigar yog’ qayta hosillashda,
buyrakda qon oqishda va
boshqa organlardagi o’zgarishlar, reflektor faoliyat o’zgarishida ko’rinadi. Sutkalik
odamga xolin kerakligi l-4g.
[(СНз)зМ+С Н 2С Н 2ОН] Cl' Xolin
В guruxi vitaminlar guruxiga kiradi. Karam,
shpinat soyada topilgan. Xolin ovqatda bo’lmaganida jigarda yog’ to’planishiga,
buyraklar zararlanishiga va qon oqishiga sababli bo’ladi.

Download 1,74 Mb.

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 26

Download 1,74 Mb.

Pdf ko'rish