644
laylakning manzilini qidirib dala-dasht, cho‘llardan o‘tdi, sahrodagi cho‘pon-u
qo‘ychuvonlarga duch keldi. Ulardan so‘radi: “Bu qo‘ylar kimning qo‘ylari, bu
yilqilar kimniki?” Ular: “Laylakvoyniki” – deb javob qilishdi. Xuddi mana shu
tasvir nega ertakda kerak bo‘lib qoldi. Donishmand xalqimizning ushbu badiiy
talqiniga mashhur tilshunos, elshunos, etnograf, manbaashunos Mahmud bin al
Husayn ibn Muhammad al Qoshg‘ariyning “Devonu lug‘otit turk” asaridan iqtibos
keltirishni lozim topdik:
Tavar kimning o‘klusa,
Beklig anar ko‘rguyur.
Tavarsizin qolib beg,
Eransizin epgayur.
(Ma’nosi: kimning moli ko‘paysa u boshlardan ko‘ra davlatni idora qilish
ishiga loyiqroq bo‘ladi. Molsiz qolgan bek kishilarsiz qiynaladi. Ularni qovushtira
olmaydi. Chunki, kishilar uning moli uchun xizmat qiladilar) [4. 146].
Mana sabab! Demak laylakning boy badavlat ekanligi uning xizmatida
minglab kishilar borligini asoslash uchun dehqonni cho‘ponlarga yuzlashtirdi.
Dono xalqimizning og‘zaki ijod namunalari asli islom manbalaridan nur
emadi. Hatto sandiqda Xolbekaning suratlari, “Tohir va Zuhra”da Tohirning
sandiqda oqish holatlari “Qasas” sur’asidagi Musoning sarguzashtlari asosida
yaratilgandir. Mavzuni zoologiya, botanika, jug‘rofiya va tarbiya darslari bilan
uzviy bog‘liq holda yoritish o‘qituvchidan ma’lum darajada ilm va kitobxonlikni
talab qiladi. O‘quvchilar “Yelpig‘ich” interfaol usuliga xos bo‘lgan qisqa vaqt
ichida juda ko‘p ma’lumotga ega bo‘lishga erishadilar. Har bir tashkil qilingan
tarbiyaviy ishning maqsadi kutiladigan natijani berishi tarbiyachilardan juda katta
pedagogik va aktyorlik mahoratini, tarbiyaviy ishlar uslubiyotini chuqur
bilishlarini, o‘z ustlarida tinmay mehnat qilishlari va boy tajribaga ega bo‘lishlarini
talab etadi.
