yalashm agan (tarkibiy elem entlarga b o iin m a g a n )
bir qator yassi
hujayradan iborat ekanligi k o ‘rinadi. Bular rasm daftarga chiziladi.
39- mashg'ulot.
N ostokning tuzilishini o ‘rganish
N ostok (nostoc) diam etri 1 - 2 sm ga yetadigan sharsim on
koloniya b o ‘lib, yashaydigan suvo‘tdir. U k o ‘proq to g ‘li yerlardagi
oqar suvlarda uchraydi ham da dasht va ch o ‘l hududlaridagi nam
yerlarda stranostok (stranostoc) o ‘sadi nostok koloniyasining
tashqi tuzilishi k o ‘rib chiqiladi. S o‘ngra nostok koloniyasidan ibo
rat b o ‘lgan
shar kesilib, tashqi va ichki qavati lupa ostida qaraladi.
A ncha zich b o ‘lgan tashqi qavatida nostok iplarining zanjirsim on
to ‘plami joylashgan, ichki tom onida esa pektin m oddadan iborat
quyuq shilim shiq boMadi.
M ikroskop ostida tayyorlangan preparat
koloniyaning tashqi
qavatidagi zanjirlari k o ‘rinadi. Buyum oynasidagi suv tom chisiga
obyekt q o ‘yiladi, so‘ngra to ‘g ‘rilagich igna yordam ida to ‘g ‘rilanib,
qoplagich oyna bilan yopiladi. Preparatda har tom onga bukilgan,
ju d a ingichka, m arjonsim on shakldagi hujayralar ko'rinadi.
M ikroskopning katta obyektivida nostok iplari k o ‘rib chiqildi.
Ip hujayralarining rasmi
chiziladi, hujayra p o ‘sti qora rangda, qora
rangda p o ‘stloq qavat va m arkaziy tanacha aniqlanadi. Boshqa bir
ipdan ancha yirikroq, geterosista deb
ataladigan hujayrani topish
kerak. Bu o ‘lik hujayra b o ‘lib, vegetativ k o ‘payish vaqtida iplar
shu yerdan uziladi.
