• Moxsimonlar (Bryophyta) bolimi.
  • II B O ‘LIM . Y U K SA K Y O K I PO YABARG LI




    Download 3,97 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet76/118
    Sana23.11.2023
    Hajmi3,97 Mb.
    #104324
    1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   118
    Bog'liq
    Botanikadan amaliy mashg\'ulotlar. Mo\'minov M

    II B O ‘LIM . Y U K SA K Y O K I PO YABARG LI 
    (CORM O BIO NTA) 0 ‘SIM LIK LA R
    Yuksak yoki poyabargli o ‘sim liklar m urakkab tuzulganligi bilan 
    tuban o ‘sim liklardan farq qiladi. U lam ing k o ‘pincha poya barg va 
    ildizlardan iborat b o ‘lgan qismlari m urakkab vegetativ (o ‘suvchi) 
    organlari b o ‘ladi, tanasi ham m a vaqt k o ‘p hujayrali to ‘qim ani tash­
    kil etadi, naytolali to ‘qim alardan iborat o ‘tkazuvchi tutam i b o ‘ladi. 
    Yuksak o ‘sim liklar spora va u ru g ia r yordam ida k o ‘payadi. M asa­
    lan, m oxsim onlar, paportniklar sporalar yordam ida k o ‘payadi, ochiq 
    u rug‘lilar va yopiq urug‘lilar esa u ru g ia ri yordam ida k o ‘payadi. 
    Yuksak (oliy) o ‘sim liklam ing k o ‘pchiligi avtotrofdir.
    Yuksak o ‘sim liklarning u rg ‘ochi jinsiy organi ularning rivojla­
    nish jarayonida vujudga kelgan arxegon, u ru g ‘chi ichida tuxum hu- 
    ja y ra ju d a yaxshi saqlanadi vahim oyalanadi. M oxlardan tortib ochiq 
    urug‘lilam ing ham m asida ham arxegon b o ‘ladi, u ru g‘chi esa faqat 
    gulli o ‘sim liklardagina uchraydi. Tuxum hujayra u rug ‘langandan 
    so ‘ng hosil b o ‘lgan zigota ona o ‘sim lik tanasidan ajralib chiqm ay- 
    di, balki dastlabki taraqqiyotini shu ona o ‘sim likda o ‘tkazadi.
    Hozirgi vaqtda yuksak o ‘sim liklar quyidagi b o ‘limlarga ajrati- 
    ladi:
    1. M oxsim onlar (Vryophyta).
    2. Psillofitlar (Psilophyta).
    3. Plaunsim onlar (Lycophyta).
    4. Ponabargism onlar yoki b o ‘g ‘im lilar (Sphenphyta yoki Arti- 
    culata).
    5. Paporotniksim onlar (Pterophyta).
    6. O chiq urugTilar (G ym nosperm ae).


    7. 
    Yopiq u rug ‘lilar yoki gulli o ‘sim liklar (angisperm ae yoki An- 
    thophyta.
    Moxsimonlar (Bryophyta) bo'limi.
    M oxsim onlar b o ‘lim iga 
    sodda tuzilgan, y a ’ni ildizi b o ‘lm aydigan o ‘sim liklar kiradi. U lar 
    orasida tanasi organlarga b o ‘linm agan (kattanaii), shakli ibtidoiy 
    (boshlangiya) tuzilishdagi o ‘sim liklar ham bor, am m o tanasi poya 
    barglardan iborat b o ‘lgan shakllari ham uchraydi.
    M oxsim onlam ing ham m asida onalik jin siy organi k o ‘p hujayrali 
    b o ‘lib, arxegoniy deb ataladi. Bu o ‘sim liklarda ikki xil nasi: jinsiy
    nasi - gametofit, jin siz nasi - sporofit. G am etofit naslda jin siy or- 
    ganlar, y a ’ni onalik organi arkegoniy hosil b o ‘ladi, jin siy naslda esa 
    sporali sporaniya hosil b o ‘ladi. Bu ikki xil nasi navbatlashib turadi.
    Gametofit nasi kuchli, sporofit nasi esa z a if rivojlanadi.
    M oxsim onlar tanansining tuzilishi jihatidan ikki sinfga b o ‘lina- 
    di: jigarsim on - H epatica m oxlar va poya bargli - M usci moxlar.

    Download 3,97 Mb.
    1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   118




    Download 3,97 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    II B O ‘LIM . Y U K SA K Y O K I PO YABARG LI

    Download 3,97 Mb.
    Pdf ko'rish