D. I. Mukumova, R. X. Fayzullaev, A. A. Jumanov, S. B. Yarova Boshqaruv psixologiyasi

83 
xodimlarni rag'batlantirishda bizni qoniqtirmasligini aniqlashimiz kerak. Bu erda 
ikkita yondashuv mavjud:
 
• Xodimlarning ish bilan qoniqishlarini kamaytirish sabablarini aniqlash uchun 
xodimlarning so'rovnomasi. 
• Eng muhim demotivatorlarni aniqlash uchun ekspert tadqiqotlari – xodimlarning 
kompaniya manfaati uchun yuqori fidoyilik bilan ishlashga tayyorligini eng ko'p 
kamaytiradigan omillar. 
So'rov: 
eng yaxshi G'arb kompaniyalari muntazam ravishda (yiliga kamida 
bir marta) o'z xodimlarining o'z mehnatlari bilan bog'liq asosiy masalalar bo'yicha 
so'rovlarini o'tkazadilar. Shu bilan birga, bunday tadqiqot nafaqat odamlarning 
kayfiyatidagi o'zgarishlarni o'z vaqtida qo'lga kiritish imkonini beradigan fikr-
mulohaza shaklidir, balki xodimlarni o'z rahbariyati bilan muloqot qilish usuli ham 
muhimdir. Xodimlarning o'z ishlaridan qoniqish darajasini o'rganish ularning 
motivatsiyasini mustahkamlash va ma'muriyat bilan hamkorlik qilishga 
tayyorligini oshirish imkoniyatlarini topish uchun mo'ljallangan. Ammo bu 
maqsadlarga faqat muayyan sharoitlarda erishish mumkin. Tadqiqot natijalari 
xodimlarning e'tiboriga etkazilishi kerak. 
 
Olingan ma'lumotlar ishchilarning motivatsiyasiga ijobiy ta'sir ko'rsatishga 
qaratilgan harakatlar uchun asos bo'lib xizmat qilishi kerak. Xodimlarni so'roq 
qilishning rasmiy yondashuvi, ishchilarning natijalari haqida o'z vaqtida ma'lumot 
yo'qligi va ma'muriyatning aniqlangan muammolarni hal qilish bo'yicha har 
qanday choralar ko'rishga tayyor emasligi bajarilgan barcha ishlarni bekor qiladi. 
Quyidagi savollar ro'yxati, o'z mehnati bilan xodimlarning qoniqishlarini o'rganish 
uchun eng keng tarqalgan vositalardan biridir. Xodimlarning o'z mehnati va ish 
joyi bilan qoniqish darajasini aniqlash xodimlarning mehnat motivatsiyasi 
holatining eng muhim ko'rsatkichidir. 

84 

Download 3,19 Mb.