• Kirish qismi
  • Dastlabki matn asosida esse yozish




    Download 7,1 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet65/150
    Sana09.10.2024
    Hajmi7,1 Mb.
    #274172
    1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   150
    Bog'liq
    Akademik yozuv o\'quv qo\'llanma

     
    Dastlabki matn asosida esse yozish 
     
    Esse matnini yaratishni boshlashdan oldin unga nom berish kerak. Bu asl 
    sarlavhani takrorlashi yoki matnning asosiy muammolarini ko‘rsatuvchi shaxsiy
    bo‘lishi mumkin. Misol uchun, muallifning matni "Texnika va bugungi ekologik 
    vaziyat" deb ataladi, yaratilgan matn "Zamonaviy dunyoning ekologik va texnik 
    muammolari"dir. 
    Essening barcha qismlari bir mavzuni ko‘rib chiqishga qaratilgan, hajmi va 
    mazmuni bilan bog’liq bo‘lishi kerak. Boshqacha qilib aytganda, esse matnida 
    semantik yaxlitlik, kompozitsion uyg’unlik va mantiqiy bog’lanish kabi belgilar 
    mavjud. 
    Semantik yaxlitlik butun ish davomida ko‘rinadi va muallifning rejasida 
    amalga oshiriladi. Reja tuzish vositasi va matnni tashkil qilish vositasi 
    kompozitsiyadir. 
    (1) 
    kirish, asosiy va xulosa
    qismlarning mavjudligi (2) ularning 
    mutanosibligiga rioya qilish (kirish va xulosa qismlar matnning umumiy hajmidan 
    taxminan sakkizdan birini tashkil qiladi) va (3) ularning o‘ylangan ketma-ketligini 
    nazarda tutadi. 
    Mantiqiy bog’lanish matnning ikki yoki bir nechta elementlariga to‘g’ri 
    keladi: matnning turli qismlarida jumlalar va abzatslar; mikrotext; kirish va asosiy 
    qism, asosiy qism va xulosa. 


    123 
    Mantiqiy bog’lanish turli xil til vositalaridan iborat — matn qismlari 
    orasidagi jumlalardan jumlalar orasidagi alohida so‘zlarga qadar. Esse yozishda 
    tematik, mantiqiy va grammatik aloqa vositalari qo‘llaniladi. 
    Kirish qismi
    muayyan hissiyotlarni keltirib chiqaradi va manba matnining 
    muallifi tomonidan ko‘rib chiqiladigan va keyinchalik tahlil qilinadigan 
    muammoning ifodasini o‘z ichiga oladi. Esselarni turli yo‘llar bilan boshlash 
    mumkin, masalan: 
    1

    Muammoni bevosita aniqlash. 
    Madaniyat nima va insoniyat uchun qanday ahamiyatga ega? Madaniyatni 
    uning antipodidan qanday ajratish mumkin? Bu yozuvchi Said Ahmad tomonidan 
    uning nashrlarida aks ettirilgan. 

    Download 7,1 Mb.
    1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   150




    Download 7,1 Mb.
    Pdf ko'rish