|
ToMdiruvchini kuchaytiradigan oqsillar.BuBog'liq NamDU-ARM-1159-Hujayra biologiyasiToMdiruvchini kuchaytiradigan oqsillar.Bu
sinf oqsillari
mavjud bo‘lgan toMdiruvchining uchiga birikib uni ikkiga bo‘Iish
xususiyatiga ega. Kuchaytiruvchi oqsillar (M.n. Gelsolin) aktik
monomerlaming qo^him cha, bo‘sh tikonli uchiami shakllantirish
orqali birlashishini ta’minlaydi, ya’ni ularko‘rsatilgandek, kofelin ham
toMdiruvchilami kuchaytirishga qodir.
8. Membranani biriktiradigan oqsillar.
Mushaksiz hujayralaming aksariyat qisqaruvchi mexanizmlari
bevosita plazma membranasi ostida joylashgan. K o‘p sonly faoliyat
paytida qisqaruvchi oqsillar ishlab chiqaradigan kuchlar plazma mem-
branasiga ta’sir ko‘rsatib, uni tashqariga chiqaradi (m.n hujayra siljish
paytida sodir b o‘ladi) yoki ichkariga kiritadi (fagotsitoz yoki sitoki-
nesis davrida sodir boMadi). Bunday faoliyat antik toMdiruvchilami
123
plazma membranasiga bilvosita peripheral membranani biriktiradigan
vositalar orqali birikishi orqali amalga oshiriladi. Avvalgi boMimlarda
ikkita misol tasvirlangan edi: eritrotsitning membrane skleti ichiga
qisqa aktik polimerlarning qo‘shilishi (4.53 d rasmga qarang) va ak-
tik to ‘ldiruvchiIaming membrane bilan yopishish va tutashish joy-
idagi to‘qnashuvlar (7.17 va 7.26 rasmlarga qarang) membranani
aktikka biriktiradigan oqsillar shu jumladan vinkulin ham ERM (es-
rin, radiksin va moesin) oilasi va spektrin oilasi (distorfin - mushak
distrofibiyasi uchun m a’sul) a ’zolari hisoblanadi.
Nazorat savollari
1. Ribosoma nima?
2. Sitoplazmaning mikrotubullyar va fibrillyar tuzilmalari qan
day faoliyat yuritadi?
3. Bazal tanacha, kiprikcha, xivchin nima funksiyani bajaradi?
4.Hujayraning tayanch-harakat tizimiga nimalar kiradi?
124
|
| |
