210
VII BOB. SPORTCHA SUZISH USULLARI TEXNIKASINI
TAKOMILLASHTIRISH
Chalqanchasiga suzish
Suhbatimizni chalqanchasiga suzish texnikasi haqida bosh-
lashdan oldin, Texas universitetining erkaklar suzish jamoasi bosh
murabbiysi, NCAAning sakkiz karra chempioni va 2004 va 2008-
yillarda AQSHning olimpik suzish murabbiysi Eddi Riz haqidagi
maqolani esga olaylik. U o‘zining batterflyay va chalqanchasiga
suzish mashg‘ulotining metodikasi haqida so‘rashganida, u harakat
mexanikasi va tezlik o‘rtasidagi yaqin va muhim aloqadorlik haqida
to‘xtalib o‘tgan:
Qo‘l bilan eshish yoki orqaga harakatlanishdagi asosiy opti
mal tezlik iloji boricha mexanik jihatdan qattiq bo‘lishi kerak. Ma-
salan, 11-12 yoshlilar orasida chalqancha suzish bo‘yicha milliy
musobaqalarda ko‘pchilik suzuvchilar qo‘llarini suvga perpen-
dikular qo'yish o‘miga chalqancha qo‘yganlar. AQSH millij
musobaqalari yoki NCAAning final bosqichlarida, har to‘rt yoki
besh yilda qo‘lining harakati noto‘g‘ri boigan bitta suzuvchi
topilishi mumkin. Musobaqaning yuqori bosqichlarida harakatlanish
xatolari kamroq kuzatiladi, chunki eng tez suzuvchilar eng samarali
texnikaga egadirlar (Riz, 2001,271-bet)
Chalqancha suzishda to‘g‘ri metodni mashq qilish va
sayqallash juda qiyin, chunki suzuvchi harakatlanish sikli davomida
oyoqlarining holati texnika bo‘yicha to‘g‘ri harakatlanayotganini
ko‘rishiga kafil yo‘q. Har bir boshqa harakatda, suzuvchilar kamida
eng hiylali tutqich fazasida o‘z qo‘llari va kaftlarining harakatini
ko‘rishi mumkin. Chalqancha suzishda buning iloji bo‘lmaganidek,
suzuvchilar puxtalik bilan detallarga e’tibor berishlari shart va
mashg‘ulot davomida o‘zlarining proprioseptiv qobiliyatlarini eng
yuqori darajaga ko'tarishlari kerak.
Ushbu bobda dunyodagi eng zo‘r chalqanchasiga suzish
uslubidagi suzuvchilar Elizaveta Beysel va Aaron Pirsollarning
211
|
