X-BOB MUSTAQIL TA’LIM MASHG’ULOTLARI

Download 4,66 Mb. Pdf ko'rish
bet	43/76
Sana	04.12.2023
Hajmi	4,66 Mb.
	#110808

1 ... 39 40 41 42 43 44 45 46 ... 76

Bog'liq
DARSLIK

X-BOB MUSTAQIL TA’LIM MASHG’ULOTLARI
9.1. Mustaqil mashg’ulotlarning maqsadi,
vazifalari va strukturasi
Mustaqil mashg‘ulotlarning maqsadlari, talabalarning tayyorgarlik darajalari va
salomatligi holatiga bog‘liq holda, quyidagilardan iborat bo‘lishi mumkin:
- davolovchi (salomatlikni va organizmning kasallanganligi tufayli pasaygan yoki
yo‘qotilgan alohida funksiyalarini tiklash);
- sog‘lomlashtiruvchi (keyingi ishchan tiklanish va dam olish kunlari, imtihon
sessiyalari va ta’til kunlari salomatlikni mustahkamlash uchun);
- rivojlantiruvchi-trenirovka qilivuchi (jismoniy tayyorgarlik darajasini va tanlangan
sport turida sport malakasini oshirish uchun).
Talaba, o‘qituvchi bilan birgalikda semestr davomida, imtihon sessiyalari va ta’til
kunlari va o‘quv yilida bajariladigan mustaqil mashg‘ulotlarning konkret vazifalarini
belgilaydi.Qo‘yilgan
maqsadlarga
va
tayyorgarlik
vazifalariga
erishish
uchun
o’qituvchining rahbarligi ostida mustaqil mashg’ulotlarning individual rejasi tuziladi.
Uning tarkibiga quyidagilar kiradi: trenirovka mashg’ulotlarining vositalari (gimnastik
mashqlar, yengil atletika, sport o’yinlari va h.k.), xajmi (bir oydagi mashg’ulotlar soni va
ularga sarflangan vaqt) va jadallik (10 sekund yoki 1 minut davomidagi yurak qisqarishlari
chastotasi). Mustaqil trenirovka mashg’ulotlarining har biri uch qismdan, ya’ni:
tayyorgarlik, umumiy rivojlantiruvchi va maxsus qismlardan iborat. Tayyorgarlik qismi
(qizib olish mashqi) ikki qismga bo’linadi: umumiy rivojlantiruvchi va maxsus qismlar.
Umumiy rivojlantiruvchi qism yurish (2–3min.), sekin yugurish (6–8 min.) va barcha
guruh mushaklari uchun mashqlardan tarkib topgan. Mashg’ulotlarni qo‘llarning va yelka
kamarining guruh mushaklariga qaratilgan mashqlardan boshlash tavsiya qilinadi, keyin
esa, tananing ancha yirik mushaklariga qaratilgan mashqlarga o’tish va oyoqlar uchun
mashqlar bilan yakunlash kerak. Qizib olish mashqining maxsus qismi, mashg’ulotlarning

133
asosiy qismiga u yoki bu mushak guruhlarini va suyak-bog’lam apparatini tayyorlash va
rejalashtirilgan mashqlarni bajarishga asabli-koordinasion va psixologik mobilizasiyani
ta’minlash maqsadiga yo‘naltirilgan. Masalan, sakrashlarni bajarishdan oldin, oyoq
mushaklari uchun sakrashni imitasiya qiladigan bir nechta mashqlarni bajarish
zarur.Asosiy qismda jismoniy va irodaviy sifatlarni rivojlantirish amalga oshiriladi. Qizib
olish mashqidan keyinoq, harakat texnikasini o’rganish va takomillashtirishga
yo‘naltirilgan mashqlarni, keyin esa – tezkorlikni, kuchni rivojlantirishga va asosiy
qimning yakunida – chidamlilikni rivojlantirishga yo’naltirilgan mashqlarni bajarish
maqsadga eng muvofiq hisoblanadi, shundan so‘ng 10 sekund davomida yurak
qisqarishlari chastotasi o‘lchanadi. Yakunlovchi qismda sekin yugurish (2–6 min.)
yurishga o‘tish (3–8 min.) bilan va bo‘shashishga qaratilgan mashqlar chuqur nafas olish
bilan bajariladi, ular trenirovka yuklamasini sekin-asta pasayishini va organizmni nisbatan
tinch holatga keltirilishini ta’minlaydi.

Download 4,66 Mb.

1 ... 39 40 41 42 43 44 45 46 ... 76

Download 4,66 Mb.

Pdf ko'rish