167
Gench sinamasi – nafas tizimining funksional holatini baholovchi funksional sinama
bo‘lib, nafas chiqariladi va nafas olmay turish vaqti belgilanadi.
Serkin uch bosqichili kombinatsiyalangan sinamasi–nafas tizimining funksional
holatini baholovchi funksional sinamasi:
-nafas olib ushlab turiladi va nafasni ushlab turish vaqti belgilanadi;
-30 sekund davomida 20 marta o‘tirib turiladi, nafas olib ushlanadi va nafasni ushlab turish
vaqti belgilanadi;
-1 minutdan so‘ng 1-bosqich qaytariladi.
Rozental sinamasi - nafas tizimining funksional holatini
baholovchi funksional sinama,
o‘pkaning tiriklik sig‘imi 5 marta ketma-ket 15 sekundli pauzalar bilan o‘lchanadi.
6-jadval
Yurak-tomir tizimining funksional holatini baholash
Testlar
Jinsi Baho
5
4
3
2
1
YUQCH tinch holatda 3 min
dam olgandan keyin, o’tirgan
holatda, zarba/min.
A
E
<71
<66
71-78
66–73
79–87
74-82
88–94
83–89
>94
>89
20
marta
o’tirib-turish,
30 sek. davomida*, %
A
E
<36 36–55 56–75
76–95 >95
Yuklamadan
keyin pulsni
tiklanishi,
zarba/min.
A
E
<2 2–4
5–7
8–10
>10
Nafasni
ushlab
qolishga
proba (Shtange probasi)
A
E
>74 74–60 59–50
49–40 <40
YUQCH×AB
maks
/100
A
E
<70 70–84 85–94
95–110 >110
Izoh. Funksional probani o‘tkazish metodikasi – 30 sekund davomida 20 marta
o’tirib-turish. Shug’ullanuvchi 3 min o’tirgan
holatda dam oladi, keyin 15 sekund
davomida YUQCH hisoblanadi va 1 minutdagi holatga qayta hisoblanadi (dastlabki
168
chastota). Tiklanish bosqichini tavsiflash uchun 20 marta o’tirib-turish bajarilgandan so’ng
30 sekund davomida tiklanishning 3-minutida 15 sekund
davomida YUQCH hisoblanadi
va 1 minutdagi YUQCHga aylantiriladi, yuklamagacha va
tiklanish davridagi YUQCH
kattaligining farqi bo’yicha yurak-tomir tizimini tiklanish qobiliyatiga baho beriladi.
Bajarilgan ishning davomiyligi va puls zarbalarining soni bo’yicha Garvard step-testining
indeksi (GSTI) hisoblab topiladi:
