|
Muhofaza etiladigan tabiiy hududlar (ming gektar)Bog'liq Атроф мухит ва табиий ресурслар иқтисодиётиMuhofaza etiladigan tabiiy hududlar (ming gektar)
Hududlar
2016
2017 2018
2019
2020
2021
Oʻzbekiston Respublikasi
885,5
874,5 1
545,7
1
545,9
1
570,6
3 457,8
Qoraqalpogʻiston Respublikasi 68,7
68,7
697,0
697,2
700,2
2 589,6
Andijon
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
Buxoro
16,5
16,5
16,5
16,5
16,5
26,8
Jizzax
68,5
68,5
68,5
68,5
68,5
68,3
Qashqadaryo
84,9
84,9
84,9
84,9
84,9
82,9
Navoiy
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
Namangan
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
Samarqand
2,4
2,4
2,4
2,4
2,4
2,4
Surxondaryo
23,8
23,8
23,8
23,8
23,8
23,8
Sirdaryo
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
Toshkent
610,4
599,4 642,3
642,3
642,3
642,3
Fargʻona
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
Xorazm
10,3
10,3
10,3
10,3
32,0
21,7
Toshkent sh.
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
Statistika Agentligi maʼlumotlari asosida tuzilgan
Yuqorida jadval maʼlumotlaridan koʻrinib turibdiki, respublikada alohida
muhofaza etiladigan tabiiy hududlarni tashkil qilinganligi boʻyicha
liderlikni Qoraqalpogʻiston Respublikasi va Toshkent viloyati egallab
kelmoqda.
Bizga maʼlumki, yashil maydonlar yer yuzasining oʻtlar, butalar va
daraxtlar bilan qoplanganligidir. Respublika shaharlarida yaqin-yaqingacha
odamlar dam olishi, sayr qilishi mumkin boʻlgan hududlar soni ancha koʻp
edi. Lekin ularning koʻpchiligi bilan soʻnggi bir necha yil ichida turli
oʻzgarishlar sodir boʻldi. Yashil hududlar shaharlarda qulay ekologik
muhitni shakllantirishda muhim rol oʻynaydi. Ular kislorod chiqaradi, chang
miqdorini kamaytiradi, shovqinni yutadi hamda shovqin kuchini 2-2,5-
marta kamaytiradi va oʻziga xos mikroiqlim yaratadi. Yashil hududlarning
yuqorida tavsiflangan jihatlari iqtisodiy oʻsish va barqaror shaharlar qurish,
rivojlantirish uchun birlamchi ahamiyatga ega. Yashil hududlar xarajat
170
emas, aksincha iqtisodiy oʻsishga turtki boʻladigan asosiy omillardandir.
Mahalliy hukumat sogʻlom turmush tarzini targʻib qilish, ifloslanishni
kamaytirish uchun yashil maydonlardan foydalanishi mumkin.
Yevropaning atrof-muhit agentligi (YeEA) maʼlumotlariga koʻra,
daraxtlar bilan qoplanganlik darajasi, yashil hududlar Yevropaning 38 ta
poytaxtida oʻrtacha 30 foizni tashkil etadi. Skandinaviyadagi Oslo shahri
yashil maydonlarining eng katta ulushiga ega 72 foiz, Shveysariyaning Bern
shahrida 53 foiz, Sloveniya poytaxti Lyublyanada bu koʻrsatkich 50 foizni
tashkil qilsa, Parijda bu raqamlar oʻrtacha koʻrsatkichdan ancha past 20
foizni tashkil qilgan holda orqada qolmoqda. Shuningdek, Ispaniya poytaxti
Madrid 39 foiz hamda Italiya poytaxti Rim shahrida 24 foizni tashkil
qilmoqda. Xususan mamlakatimizda ham shaharlarning bor yashillik
resurslarini saqlab qolish va keyinchalik koʻpaytirish muhim ahamiyat kasb
etadi:
- daraxtlarni kesishni toʻxtatish lozim;
- shahar bogʻlarini yopishni, ularni savdo nuqtalari, qahvaxonalar yoki
boshqa tijorat binolari sifatida rekonstruksiya qilishni toʻxtatish kerak.
Bogʻlar attraksionlarga, plastmassa va beton maydonlarga muhtoj emas,
shahar bogʻlarini oʻz holiga qoʻyish lozim;
- yashil hududlar hisobidan turar-joy binolari qurishni toʻxtatish, boʻsh
qolgan hududlarni yashil hududlarga aylantirish zarur;
- mavjud eski infratuzilmada har qanday binolarni qurishni toʻxtatish
kerak;
- aholining xohish-istaklariga eʼtibor bermaslikni bas qilish va oʻz
hududlari, shaharlarida har qanday loyihani amalga oshirishda mahalliy
aholi bilan hamkorlikda olib borish kerak.
|
| |
