|
JAVOBLAR
1d); 2b); 3b); 4d); 5c); 6b); 7c); 8d); 9b); 10b); 11b); 12d); 13c)
|
| bet | 5/31 | | Sana | 25.05.2023 | | Hajmi | 305.08 Kb. | | #64608 |
Bog'liq Toshkent moliya instituti iqtisodiyot nazariyasi Презентация1 DURDONA, Normativ makroiqtisodiyotJAVOBLAR
1d); 2b); 3b); 4d); 5c); 6b); 7c); 8d); 9b); 10b); 11b); 12d); 13c);
14b); 15b); 16b); 17c); 18c); 19b); 20b); 21c); 22c); 23d); 24d); 25d);
26d); 27b); 28a); 29d);30c); 31d); 32c); 33d); 34b); 35d); 36b); 37a);
38b); 39d); 40b); 41d); 42b); 43c); 44d); 45c); 46a); 47c); 48a); 49c);
50d); 51c); 52b); 53c); 54d); 55c); 56d); 57d); 58d); 59a); 60a); 61b);
62c); 63d); 64b); 65d); 66a); 67c); 68c); 69a); 70c); 71b); 72d); 73b);
74c); 75c); 76b); 77d); 78d); 79b); 80d); 81c); 82c); 83a); 84d); 85c);
86c); 87b); 88d); 89d); 90c).
53
4-mavzu. TOVAR-PUL MUNOSABATLARI RIVOJLANISHI
BOZOR IQTISODIYOTI SHAKLLANISHI VA AMAL
QILISHINING ASOSIDIR
1. Qaysi nazariyada “tovarning qiymati unga sarflangan
ijtimoiy zaruriy mehnat xarajatlari bilan o‘lchanadi”, deyiladi?
a) marjinal nazariyada;
b) klassik nazariyada;
c) ratsionalistik nazariyasida;
d) institutsional nazariyada;
e) neoliberalizm nazariyasida.
2. Qaysi nazariyada tovarning qimmati uning naf keltirishiga
qarab, xaridorning iqtisodiy psixologik nuqtai nazaridan aniqlanadi
deyiladi?
a) marjinal nazariyada;
b) klassik nazariyada;
c) ratsionalistik nazariyada;
d) institutsional nazariyada;
e) neoliberalizm nazariyasida.
3. Naflilikning pasayib borishi qonuni amal qilishini izohlashda
quyidagilardan qaysi biri to‘g‘ri kelmaydi?
a) qonunning amal qilishi qisqa muddatli davrga xos;
b) universal qonun bo‘lib, doimo amal qiladi;
c) amal qilish doirasi cheklangan bo‘lib, shaxsiy ehtiyojni qondira-
digan, eng avvalo, kundalik ehtiyojlarni qondiradigan tovar, xizmatlarga
tegishliligi;
d) ko‘plab tovarlarga nisbatan qo‘llab bo‘lmaydi;
e) naflilikni baholovchi yagona o‘lchov, ko‘rsatkich yo‘q.
4. Hozirgi zamon pulining qadr-qimmati nima bilan o‘lcha-
nadi?
a) undagi oltin miqdori bilan;
b) narxlar darajasi bilan;
c) mutloq likvidliligi bilan;
d) muomaladagi pul miqdori bilan;
e) mamlakatning oltin zaxirasi bilan.
5. Pul agregatlari, bu...
a) likvidlik darajasi turlicha bo‘lgan barcha pul turlarining
muayyan nisbatlardagi yaxlit massasi;
54
b) naqd pullar va elektron pullarning ma’lum nisbatdagi pul
massasi;
c) cheklar, qimmatli qog‘ozlar jamlanmasi;
d) naqd bo‘lmagan pullarning ma’lum nisbatdagi massasi;
e) naqd pullar va qimmatli qog‘ozlarning ma’lum nisbatdagi
massasi.
6. Demonitizatsiya deganda nima tushuniladi?
a) qog‘oz pullarning qadrsizlanishi;
b) pulni yaroqsiz holga kelishi;
c) qog‘oz pulni erkin ravishda oltinga almashtirish;
d) pulning baho masshtabini almashtirish;
e) oltinning pul funksiyasini bajarishini to‘xtatishi.
7. Klassik iqtisod vakillari tovar qiymati qanday mehnat sarfla-
rini ifodalaydi deb ko‘rsatishgan?
a) individual;
b) zaruriy;
c) qo‘shimcha;
d) ijtimoiy-zaruriy;
e) ortiqcha sarflarini.
8. Mehnat intensivligi nima?
a) mehnatning aniq turining mahsuldorligi;
b) mehnatning sarflanish tezligi va jadalligi;
c) qo‘llaniladigan mehnat hajmining ortishi;
d) qo‘llaniladigan mehnat hajmining qisqarishi;
e) mehnatning unumdorligi.
9. Pulning qaysi vazifasi narxning shakllanishi bilan bog‘liq?
a) muomala vositasi;
b) to‘lov vositasi;
c) qiymat o‘lchovi;
d) jamg‘arma vositasi;
e) jahon puli.
10. Natural xo‘jaligi nima?
a) jamiyat uchun mahsulotni natural holda ishlab chiqaruvchi
xo‘jalik;
b) ishlab chiqarishni tashkil etish mashina va texnikalarga emas,
qo‘l mehnatiga asoslangan xo‘jalik;
c) bozorda sotish uchun emas, balki xo‘jalikning o‘z xodimlari va ishlab
chiqaruvchilarning iste’moli uchun mahsulotlar ishlab chiqaradigan xo‘jalik;
55
d) aholi va tashkilotlarga sotish uchun iste’mol buyumlari ishlab
chiqaruvchi xo‘jalik;
e) oilaviy xo‘jalik.
11. Pulning vazifasi nimadan iborat?
a) pul iste’mol bilan ijtimoiy talabga bo‘lgan investitsiya omili;
b) ijtimoiy taklif va almashuv uchun zarur bo‘lgan miqdorni
belgilaydigan kapital qo‘yilmalar omili;
c) daromadlar va xarajatlarni hisobga olish tizimi;
d) yagona hisob-kitob yurgizish, jamg‘arma, muomala, to‘lov
vositasi vazifasini bajaradi;
e) boylik to‘plash vositasi.
12. Jamiyat taraqqiyotining alohida uzoq davrlari davomida
ishlab chiqarishning maqsadini ancha to‘liq ifodalab qoladigan,
barqaror umumiy belgilarga ega bo‘lgan va rivojlanishida ma’lum
bir qonuniyatlarga asoslangan xo‘jalik yuritish shakllari qanday
nomlanadi?
a) natural xo‘jalik;
b) tovar xo‘jaligi;
c) ijtimoiy xo‘jalik;
d) bozor xo‘jaligi;
e) jamoa xo‘jaligi.
13. Mahsulot ishlab chiqaruvchilarning o‘z iste’molini qondi-
rish va ichki xo‘jalik ehtiyojlari uchun ishlab chiqarilsa ijtimoiy
xo‘jalikning qanday shakli mavjud bo‘ladi?
a) tovar xo‘jaligi;
b) natural xo‘jalik;
c) bozor xo‘jaligi;
d) ijara xo‘jaligi;
e) jamoa xo‘jaligi.
14. Mahsulotning bozor uchun, ayriboshlash orqali boshqalar-
ning ehtiyojini qondirish maqsadini ko‘zlab ishlab chiqarilishi ijti-
moiy xo‘jalikning qanday shaklini tashkil qiladi?
a) natural xo‘jalik;
b) tovar xo‘jaligi;
c) davlat xo‘jaligi;
d) jamoa xo‘jaligi;
e) shaxsiy xo‘jalik shaklini.
15. Natural xo‘jalikning quyidagi belgilaridan qaysi biri unda
ishlab chiqaruvchilarning ixtisoslashuvi mavjud emasligini bildiradi?
56
a) mehnat taqsimotining yetarlicha rivojlanmaganligi;
b) ishlab chiqarishning maqsadi, o‘z ehtiyojlarini qondirishga
bo‘ysundirilganligi;
c) ishlab chiqarish bilan iste’mol miqdoran mos kelib, bevosita
xo‘jalik ichida bir-biri bilan bog‘lanishi;
d) mehnat tor doirada ijtimoiy xarakterga ega bo‘lishi;
e) ishchi kuchi harakatchanligi cheklanganligi.
16. Natural xo‘jalikning qaysi belgisi uning maqsadini ifodalaydi?
a) mehnat taqsimotining rivojlanmaganligi;
b) ishlab chiqarishning o‘z ehtiyojlarini qondirishga bo‘ysundiril-
ganligi;
c) ishlab chiqarish bilan iste’mol bevosita xo‘jalik ichida bir-biri
bilan bog‘lanishi;
d) mehnat tor doirada bir-biri bilan bog‘lanishi;
e) ishchi kuchi harakatchanligi cheklanganligi.
17. Tovar xo‘jaligining belgilaridan qaysi biri uning maqsadini
ifodalaydi?
a) ijtimoiy mehnat taqsimoti mavjud bo‘lishi;
b) mulk egalarining alohidalashuvi;
c) mahsulotlarning bozor uchun, erkin ayriboshlash orqali
iste’molchi ehtiyojini qondirish maqsadida ishlab chiqarilishi;
d) ishlab chiqaruvchi va iste’molchi bozor orqali bog‘lanishi;
e) ishchi kuchining erkin harakati ta’minlanishi.
18. Mehnatning bir turidan boshqa turlarining ajralib chiqishi,
ya’ni ishlab chiqaruvchilarning biron–bir mahsulot turini ishlab
chiqarishga ixtisoslashuvi nimani anglatadi?
a) iqtisodiy integratsiyani;
b) mehnat taqsimotini;
c) mehnat kooperatsiyasini;
d) mehnat migratsiyasini;
e) mulkiy alohidalashuvni.
19. Bozor uchun ishlab chiqarilgan, qiymatga va ma’lum bir
naflilikka ega bo‘lgan iqtisodiy faoliyat mahsuli – bu:
a) mahsulot;
b) tovar;
c) ne’mat;
d) boylik;
e) iqtisodiy ne’mat.
57
20. Ishlab chiqarilgan mahsulotning qaysi qismi tovarga aylan-
maydi?
a) zaxirada turgan qismi;
b) ichki iste’mol uchun foydalaniladigan qismi;
c) qaytadan ishlab chiqarishga jalb qilinadigan qismi;
d) zaxirada turgan, o‘z iste’moli uchun foydalaniladigan va qayta
ishlab chiqarishga jalb qilingan qismi;
e) tugallanmagan ishlab chiqarishda bo‘lgan qismi.
21. Bir tovar boshqasiga muayyan miqdoriy nisbatlarda ayri-
boshlanganda, qanday qiymat namoyon bo‘ladi?
a) qo‘shilgan qiymat;
b) almashuv qiymati;
c) ijtimoiy qiymat;
d) individual qiymat;
e) bozor qiymati.
22. Tovarlarning kishilarning biror bir ehtiyojini qondirish
layoqati – bu:
a) ijtimoiy naflilik;
b) keyingi naflilik;
c) naflilik;
d) qiyosiy naflilik;
e) mutloq naflilik.
23. Shaxsiy iste’mol tovarlari nafliligi qanday ehtiyojni qondi-
rishga layoqatli?
a) ijtimoiy ehtiyojni;
b) shaxsiy ehtiyojni;
c) unumli ehtiyojni;
d) ishlab chiqarish ehtiyojini;
e) davlat ehtiyojini.
24. Ijtimoiy iste’mol tovarlari nafliligi qanday ehtiyojni qondi-
rish layoqatiga ega?
a) shaxsiy ehtiyojni;
b) ijtimoiy ehtiyojni;
c) ishlab chiqarish ehtiyojini;
d) davlat ehtiyojini;
e) unumli ehtiyojni.
25. Investitsion tovarlar yoki ishlab chiqarish vositalari nafliligi
qanday ehtiyojni qondiradi?
a) shaxsiy ehtiyojni;
58
b) ijtimoiy ehtiyojni;
c) davlat ehtiyojini;
d) korxona ehtiyojini;
e) ishlab chiqarishga bo‘lgan ehtiyojni.
26. Qaysi nazariyada tovarlar ayriboshlanishi asosida ularning
qiymati yotadi, qiymatning miqdori esa ijtimoiy-zaruriy mehnat
sarflari bilan aniqlanadi deb hisoblanadi?
a) qiymatning mehnat nazariyasida;
b) naflilik nazariyasida;
c) keyingi naflilik nazariyasida;
d) qo‘shimcha qiymat nazariyasida;
e) ishlab chiqarish xarajatlari nazariyasida.
27. Qaysi nazariyada bir turdagi tovar qiymati uning eng
zaruriy ehtiyojni qondiradigan keyingi birligining nafliligi bilan
aniqlanadi, deb hisoblanadi?
a) ishlab chiqarish xarajatlari nazariyasida;
b) qo‘shimcha qiymat nazariyasida;
c) keyingi naflilik nazariyasida;
d) naflilik nazariyasida;
e) qiymatning mehnat nazariyasida.
28. Tovarning qiymati teng darajada uning nafliligi (keyingi
birligi), ishlab chiqarish xarajatlari hamda talab va taklif nisbati
bilan aniqlanadi, degan g‘oya kimga tegishli?
a) K. Mengerga;
b) A. Marshalga;
c) M. Keynsga;
d) M. Fridmanga;
e) I. Shumpetterga.
29. Qiymatning qaysi shaklida bir tovar boshqa barcha tovar-
lar uchun umumiy ekvivalent rolini bajara boshlagan?
a) oddiy yoki tasodifiy shaklida;
b) to‘la yoki kengaygan shaklida;
c) umumiy shaklida;
d) pul shaklida;
e) oddiy va kengaygan shaklida.
30. O‘z qiymatini boshqa tovarda ifodalagan tovar qiymatning
qanday shaklini tashkil qiladi?
a) nisbiy shaklini;
b) ekvivalent shaklini;
59
c) oddiy shaklini;
d) kengaygan shaklini;
e) umumiy shaklini.
31. Boshqa tovarlar qiymatini ifodalashga xizmat qiluvchi
tovarlar qiymatning qanday shaklini tashkil qiladi?
a) umumiy shaklini;
b) kengaygan shaklini;
c) oddiy shaklini;
d) ekvivalent shaklini;
e) nisbiy shaklini.
32. Qiymat shakllari rivojlanishiga sabab bo‘lgan omillardan
qaysi biri bevosita oltin pulning ekvivalenti rolini o‘ynashini taqozo
etgan?
a) mehnat taqsimotining rivojlanishi;
b) ishlab chiqarishning o‘sishi;
c) ishlab chiqaruvchilarning mulkiy alohidalashuvi;
d) milliy va xalqaro bozorlarning rivojlanishi;
e) mehnat unumdorligi o‘sishi.
33. Umumiy ekvivalent rolini oltin o‘ynashini taqazo qilgan
sabablardan qaysi biri uning nisbatan cheklanganligini anglatadi?
a) sifat jihatdan bir xil o‘lchamga keltirish mumkinligi;
b) zanglamasligi va uzoq muddat saqlash mumkinligi;
c) bo‘linuvchanligi va yaxlit holatga keltirish mumkinligi;
d) tabiatda nisbatan kamyobligi;
e) oz miqdordagi nodir metall qiymatining ancha yuqoriligi.
34. “Hamma tovarlar uchun umumiy ekvivalent rolini o‘ynov-
chi maxsus tovar” degan ta’rif qaysi pulga tegishli?
a) qog‘oz pulga;
b) elektron pulga;
c) oltin pulga;
d) ramziy (dekret) pulga;
e) milliy valyutalarga.
35. “Davlat tomonidan qonunlashtirilgan va umumko‘pchilik
tomonidan tan olingan ekvivalentning ramziy vositasi” degan ta’rif
qaysi pulga tegishli?
a) milliy valyutalarga;
b) ramziy (dekret) pulga;
c) qog‘oz pulga;
d) elektron pulga;
60
e) oltin pulga.
36. Tovar (xizmat) larning almashuv qiymati pul vositasida
hisoblanganda va baholanganda qanday vazifani bajaradi?
a) qiymat o‘lchovi;
b) muomala o‘lchovi;
c) to‘lov vositasi;
d) jamg‘arish;
e) jahon puli vazifasini.
37. Aristotelning iqtisodiy qarashlariga ko‘ra pul – bu:
a) mutloq foydasiz tovar;
b) kishilar o‘rtasidagi o‘zaro kelishuv natijasi;
c) stixiyali vujudga kelgan tovar;
d) qiymatning o‘ziga xos shakli;
e) qiymat ekvivalenti.
38. “Adolatli narx” g‘oyasiga ko‘ra tovar qiymati nima asosida
aniqlanadi?
a) xarajatlar prinsipi asosida;
b) ma’naviy – etik prinsip asosida;
c) mehnat sarflari asosida;
d) xarajatlar va ma’naviy-etik prinsip asosida;
e) bozor qonunlari asosida.
39. Klassik siyosiy iqtisod g‘oyasiga ko‘ra pul – bu:
a) kishilarning tabiiy kashfiyoti;
b) iqtisodiy o‘sishning muhim omili;
c) ayriboshlashni yengillashtiruvchi buyum, texnik vosita;
d) jamiyat boyligi;
e) iqtisodiy faollikni ta’minlash vositasi.
40. Klassik siyosiy iqtisod maktabi (U. Petti) g‘oyasiga ko‘ra
qiymat qonuni nima asosida aniqlanadi?
a) mehnat sarflari bilan;
b) ishlab chiqarish xarajatlariga ko‘ra;
c) tovar (xizmat) ning keyingi nafliligi bilan;
d) iqtisodiy resurs sarf-xarajatlari bilan;
e) bozordagi talab va taklif nisbati bilan.
41. A. Marshall yondashuviga ko‘ra tovar qiymati asosida
nima yotadi?
a) mehnat sarflari;
b) sarf-xarajatlar;
c) naflilik;
61
d) keyingi naflilik;
e) keyingi naflilik va keyingi xarajat, muvozanatli narxni
shakllantiradigan talab va taklif.
|
| |
