• Elektrodinimik o‘lchash asboblari.
    		•

    Elektormagnit o‘lchash asboblar




    Download 1,55 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet25/75
    Sana20.05.2024
    Hajmi1,55 Mb.
    #246629
    1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   75
    Bog'liq
    Monografiya - Eshonqulova 2

    Elektormagnit o‘lchash asboblar. 
    Ularning ishlash prinsipi ferrormagnit 
    materialdan qilagan o‘zak bilan o‘lchanayotgan kattalik proporsional magnit 
    maydon ta’sirilashuviga asoslangan. 
    Bu asboblarning bir qator afzalliklari mavjud: ham o‘zgaruvchan, ham 
    o‘zgarmas tok zanjirlarida ishlatiladi; bevosita katta qiymatdagi toklarni ham 
    o‘lchashi mumkin; konstruksiyasi nisbatan sodda. 
    SHuningdek, ayrim kamchiliklarga ham ega: shkalasi notekis (kvadratik) 
    darajalanadi; o‘lchash xatoligi biroz katta (magnitoelektrikka nisbatan); sezgirligi 
    yuqori emas. 
    Elektrodinimik o‘lchash asboblari. 
    Ularning ishlash prinsipi ikki o‘tkazgich 
    va ulardan elektr toki ztishi natijasida o‘zaro mexnik ta’sirlashishiga asoslangan. 
    Elektrodinamik asboblar o‘lchanayotgan kattalikni o‘zgaruvcha yoki o‘zgarmas 
    tokga o‘zgartiruvchi o‘lchash o‘zgartgichi va elektrodinamik tizimlarning o‘lchash 
    mexanizmidan iborat. 
    Elektrodinamik asboblar o‘zgaruvchan va o‘zgarmas tok zanjirlarida tok va 
    kuchlanishning haqiqiy qiymatini aniqlash uchun eng aniq asboblardan bo‘lib 
    hisoblanadi. G‘altak o‘ramini ketma-ket ulashda strelkaning aylanish burchagi 
    o‘lchanayotgan kattalikning kvadratiga proporsional bo‘ladi. O‘ramlarni bunday 
    holatda ulash tok kuchi va kuchlanishini o‘lchash uchun (ampermetrlar va 
    volmetrlar) qo‘llaniladi. 
    Elektrodinamik o‘lchash mexanizmlaridan qo‘vvatni o‘lchash (vattmetrlar) 
    uchun ham foydalaniladi. Bunda o‘lchanayotgan zanjirdagi proporsional kuchlanish 
    harakatlanmaydigan g‘altak orqali tok o‘tkazib, proporsional tok keyin 
    harakatlanuvchi orqali o‘tkaziladi. 
    Asbobning ko‘rsatkichi elektr quvvatining qiymatiga aktiv va reaktiv 
    proporsionaldir. Bunday asboblarning shkalasi notekis (kvadratik) xarakterga ega 
    bo‘ladi. Elektrodinamik o‘lchash mexanizmlari ampermetr va voltmetrlar sifatida 

    40 
    kam ishlatiladi. Ular asosan quvvatni o‘lchash uchun vattmetr sifatida va logometrik 
    mexanizmi prinsipida yasalganida esa fazometr va chastotomer sifatida ishlatiladi. 
    Bu asboblarning quyidagi afzalliklari bor: ham o‘zgaruvchan, ham o‘zgarmas 
    tok zanjirlarida ishlatiladi; yuqori darajadagi aniqlikka ega; elektr quvvati sarfini 
    hisoblashda qo‘llanilishi mumkin; bir vaqtning o‘zida ikkita kattalikni tekshirish 
    mumkin. 
    SHuning ayrim kamchiliklarga ham ega: xususiy energiya sarfi katta; tashqi 
    temperaturaga bog‘liqligi kuchli; katta qiymatlarni bevosita o‘lchay olmaydi. 

    Download 1,55 Mb.
    1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   75




    Download 1,55 Mb.
    Pdf ko'rish