FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI

328 
“Ta’lim muassasalarida boshqaruv va o‘quv sifatini 
 
 takomillashtirish muammolari” – respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi
 
 
 
 
JIZZAX DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI 
06.12.2022 
 
3. 
M. R. Fayziyeva, D. M. Sayfurov “Informatika va axborot texnologiyalari”: 
umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 8-sinfi uchun darslik. 
4. 
Botirov D.B., G‘iyosov X.H. Informatika va axborot texnologiyasini o‘qitishda 
bulutli texnologiyalardan foydalanish metodikasi. Jizzax - 2021. 
UMUMTA’LIM MAKTABLARI O‘QUVCHILARDA KITOBXONLIK 
MADANIYATINI SHAKLLANTIRISHNING O‘ZIGA XOS JIHATLARI 
Mahammatov A.R. 
Jizzax DPU Maktabgacha va boshlang‘ich yo‘nalishlarida masofaviy ta’lim kafedrasi 
o‘qituvchisi 
Kitobxonlik madaniyati – shaxsning o‘z kuch-quvvati, imkoniyatlari, qiziqishlarini kitob 
o‘qishga safarbar qilishining muayyan darajasidir. O‘quvchilarda o‘z o‘quv faoliyatlari davomida 
kitob o‘qish, uni tahlil qilish va mazkur asar haqidagi o‘z fikrlarini bayon etish kabi ko‘nikmalar 
shakllanadi. Kitobxonlik madaniyati mazkur sohada o‘quvchining yetukligini ham ifodalaydi. 
Kitobxonlik madaniyati – rivojlangan tamaddunlar davrida butun insoniyatga xos bo‘lgan 
ma’rifiy-ta’limiy hodisadir. U ta’lim-tarbiya natijasida o‘quvchida hosil qilinadigan ko‘nikmalar, 
qiziqishlar, ijodiy imkoniyatlarni ham ifodalaydi. 
“Madaniyat” – arabcha madina (shahar) so‘zidan kelib chiqqan bo‘lib, jamiyat, insonning 
ijodiy kuch va qobiliyatlari tarixiy taraqqiyotining muayyan darajasidir.
O‘zbek xalqi azaldan kitobxon xalq bo‘lgan. Ajdodlarimiz kitob mutolaasi bilan muntazam 
shug‘ullanganlar. Bolalarda juda yoshlikdan boshlab kitobxonlik madaniyati ko‘nikmalari 
shakllantirilgan. O‘tmishda bolalarda kitobxonlik madaniyatini shakllantirish ota-onalar, enagalar, 
murabbiylar zimmasida bo‘lgan. Ko‘pgina ziyoli, ma’rifatli oilalarda juda katta miqdordagi 
kitoblar saqlangan. Yirik kutubxonalar olimlar va zodagonlar ixtiyorida bo‘lgan. Madrasalarda 
ham kitob mutolaasi bilan toliblar izchil shug‘ullanishgan. Bugungi kunda mana shu muqaddas 
meros va qadriyatga sadoqat sifatida o‘quvchilarda maktab hamda kutubxona hamkorligida 
kitobxonlik madaniyatini shakllantirish ehtiyoji vujudga kelmoqda.
O‘zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgach, vatanparvar, ma’naviyati yuksak, boshqa 
xalqlar madaniyati va urf-odatlarini hurmat qiladigan yoshlarni shakllantirish davr talabiga 
aylandi. Ayniqsa, o‘quvchilarda kitobxonlik madaniyatini rivojlantirish ularni har tomonlama 
shakllantirishda muhim ahamiyatga ega. Bu O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi 
Qonuni, “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da alohida ta’kidlangan. 
O‘quvchilarda kitobga muhabbat uyg‘otish, ularda kitobxonlik madaniyatini 
shakllantirishda, avvalo, maktab va kutubxonalarning ahamiyati kattadir. Bunda o‘qituvchilar va 
kutubxonachilarning o‘zaro hamkorligi muhim o‘rin tutadi.
Barkamol inson shaxsini kamol toptirish vazifasi, aslida, keng qamrovli pedagogik jarayon 
bo‘lib, uni amalga oshirish bir necha yo‘nalishlar bo‘yicha hal etilishi zarur. Ulardan biri-
o‘quvchilarning kitobxonlik madaniyatini shakllantirishda maktab hamda kutubxona hamkorligi 
natijasida erishiladigan katta pedagogik imkoniyatlarni safarbar qilishdan iboratdir. 
Ma’lumki, o‘quvchilarda tabiiy-ilmiy, ijtimoiy-g‘oyaviy bilimlar va dunyoqarashni 
shakllantirish vazifasini biron-bir muayyan o‘quv predmetini o‘qitish doirasida amalga oshirish 
mumkin emas. Buning uchun madaniy-ma’rifiy hamda ta’lim-tarbiya jarayonini uyg‘unlashtirish 
muhim ahamiyatga ega. Mazkur tizimda maktab kutubxonasi o‘quvchiga eng yaqin bo‘lgan 
ta’lim-tarbiya hamda ma’rifat maskani sifatida alohida ahamiyat kasb etadi. Har bir o‘quvchining 
o‘ziga xos qiziqishlarini e’tiborga olgan holda yondashish, ta’lim-tarbiyaviy hamda ma’rifiy ta’sir 
o‘tkazish usullari yordamida o‘quvchilarning o‘quv predmetlarini muvaffaqiyatli o‘rganishlari, 
ularning aqliy, axloqiy, estetik, badiiy va jismoniy jihatdan kamolotga erishishlari uchun 
imkoniyat yaratish lozim. 

Download 7 Mb.