|
“Ta’lim muassasalarida boshqaruv va o‘quv sifatiniBog'liq ЖДПУ Мактаб менежменти 06 12 22 Анжуман тўплам 492
“Ta’lim muassasalarida boshqaruv va o‘quv sifatini
takomillashtirish muammolari” – respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi
JIZZAX DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
06.12.2022
Ta'lim va sog‘liqni saqlash an'anaviy ravishda "ayollar" sohasi hisoblanadi. Ta'lim
yo‘nalishini tanlash ham asosan gender stereotiplari bilan belgilanadi, keyinchalik ular mehnat
bozorida o‘zini namoyon qiladi.
O‘qishning texnik yo‘nalishlari yuqori maoshli sohalarda ish o‘rinlariga olib keladi, liberal
sohalar esa past maoshli ishlarga olib keladi.
OTB 2019-yilda “Ko‘nikmalarni rivojlantirish va inklyuziv o‘sish” loyihasi doirasida ta’lim
sohasida hamkorlikni tiklaydi. Ta'lim sohasida gender tamoyillarini kuchaytirish bo‘yicha
quyidagi strategiyalar taklif etiladi150:
Oliy ta'limda gender assimetriyasini belgilovchi omillarni tahlil qilishni qo‘llab-quvvatlash;
shu jumladan iqtisodiy holat va infratuzilmaning etarli emasligi bilan bog‘liq omillar;
sanoat, energetika, transport, qurilish, AKT, moliya kabi noan'anaviy tarmoqlarda ayollar
bandligini rag‘batlantirish uchun mehnat bozori talabining gender tahlilini qo‘llab-quvvatlash;
O‘zbekiston Xotin-qizlar qo‘mitasini qizlar va ayollarning noan’anaviy texnik kasblarga
faol jalb etish bo‘yicha tushuntirish ishlarini olib borishda qo‘llab-quvvatlash;
Maktab darsliklari bo‘yicha OTB loyihasida gender yondashuvlarini tatbiq etishning ijobiy
tajribasini qo‘llash va darsliklar, o‘quv qo‘llanmalar va boshqa nashrlarning gender ekspertizasini
o‘tkazish.
OTB va Donorlar hamjamiyatiga umumiy xulosalar va tavsiyalar
Vertikal segregatsiya yuqori rahbarlik lavozimlarida ayollar kam vakillik qiladigan barcha
sektorlarda kuzatiladi; mulkka egalik qilishda gender assimetriyasi mavjud; ayollar va
erkaklarning oila va jamiyatdagi o‘rni haqidagi an’anaviy stereotiplar.
Barqarorlik masalalari hamon barcha donor loyihalarida eng keng tarqalgan muammo bo‘lib,
ularni asosiy hukumat ishtirokchilari va donorlar ishtirokidagi keng muhokamalar orqali hal qilish
kerak.
OTB ning ustuvor sektorlarida gender tamoyillarini joriy etishning asosiy omili moliyaviy
va inson resurslari, salohiyatni oshirish va ular bilan ishlash xarajatlarini talab qiluvchi Gender
Harakat Rejalarini (GAP) muvaffaqiyatli amalga oshirishdir.
GPAni amalga oshirish uchun mablag‘lar loyiha byudjetini rejalashtirish bosqichida
ajratilishi va loyihalarni amalga oshirish davomida saqlanishi kerak.
GPAlar loyihani ishlab chiqish bosqichida barcha manfaatdor tomonlar bilan batafsil
muhokama qilinishi kerak. Gender bo‘yicha salohiyatni oshirish bo‘yicha muntazam tadbirlarni
o‘tkazish masalalar, gender koordinatorlari, loyihani amalga oshirish guruhlari xodimlari hal
qiluvchi ahamiyatga ega.
Potentsial oshirish tadbirlarining samaradorligi va barqarorligi ehtiyojlarni baholashning
to‘g‘ri yo‘lga qo‘yilishi, o‘quv tadbirlarida ishtirokchilarni tanlash, o‘qitish sifati va trenerlarga
bog‘liq.
Materiallar, ketma-ketlik, trenerlarning mahalliy kontekstni tushunishi, keyingi monitoring
faoliyati va institutsional xotiraga yangi ko‘nikmalarni integratsiya qilish strategiyalari.
Institutsional xotirani saqlash mexanizmlari salohiyatni oshirish komponentlarining bir
qismi bo‘lishi va loyiha va kredit shartnomalarida aks ettirilishi kerak.
Batafsil monitoring va baholash mexanizmlarini ishlab chiqish amalga oshirish davrida ham
donorlar, ham davlat sheriklarining diqqat markazida bo‘lishi kerak.
Gender tengligini ta'minlash va ayollar huquqlarini himoya qilishda WLCning ustuvor
maqomini hisobga olgan holda, Qo‘mitaning o‘rta muddatli va uzoq muddatli rivojlanish
strategiyasini ishlab chiqish va amalga oshirishni qo‘llab-quvvatlash151;
Vaholanki, jamiyat ongi darajasidagi o‘zgarishlar ta’lim-tarbiya zamon talabi va
talablaridan orqada qolmagandagina ro‘y berishi hammaga ma’lum. Gender tengligi mavzusi - bu
150
АБР. 2017. Данные предоставлены Комитетом женщин Узбекистана в ходе сбора информации для
обновления гендерной оценки по Узбекистану в ноябре 2017 г. Ташкент. Узбекистан.
151
Там же. По состоянию на ноябрь 2017 г. получено 26 обращений от женщин по вышеуказанным
вопросам, 22 из них были разрешены, и на четыре оставшихся были направлены письменные ответы
|
| |
