• Dastur hajmining chegaralanganligi.
  • M. E. Mamarajabov, D. E. Toshtemirov, O‘. A. Yuldashev informatika o‘qitish metodikasi




    Download 5,02 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet29/251
    Sana06.09.2024
    Hajmi5,02 Mb.
    #270410
    1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   251
    Bog'liq
    Inf met

    Dastur ishining uzluksizligi.
    O‘quvchi o‘zi uchun notanish 
    vaziyatga tushgach, ixtiyoriy tugmachalarni bosadi va bu bilan ekranda 
    qanday o‘zgarish bo‘lishini kutadi. Shu bois o‘quvchi kiritgan ma’lumot 
    tezda qayta ishlanishi va unga tegishli xabar berilishi lozim.
    Dastur qandaydir ma’lumotni uzoqroq vaqt izlayotganda yoki qayta 
    ishlayotganda ekranda bu «harakat»ni tushuntiruvchi yozuvni chiqarish 
    va shu tarzda o‘quvchini tinchlantirish kerak. Shunda ham o‘quvchi 
    tugmachalarni ketma- ket bosib ishni tezlashtirishga harakat qiladi. 
    Bunday tugmachalarning jarayonga ta’siri esa dasturdagi tegishli yo‘llar 
    bilan bartaraf qilinadi.
    Agar o‘quvchi xatoga yo‘l qo‘ysa, uning aynan nimada xato 
    qilganligini tushuntirish zarur (Bunda juda uzun va mayda qilib 
    tushuntirish ham o‘quvchining toliqishiga sabab bo‘lishini unutmaslik 
    kerak). Yo‘l qo‘yilgan xato natijasida dastur ishining to‘xtab qolishi, 
    xato haqidagi operatsion tizim xabarining ekranga chiqarilishi holatlarini 
    to‘liq bartaraf qilish zarur. Shuningdek, uzun matnni kiritish jarayonida 
    xatoga yo‘l qo‘yilsa, matnni qayta kiritish talab qilinmasdan, uni 
    tuzatishga imkon berish lozim. Negaki, ma’lumotlarni bevosita kiritish 
    holatida «

    » tugmachasi kursorni chapga harakatlantirmaydi. Kursorni 
    chap tomonga harakatlantirish uchun Baskspase tugmachasini bosish 
    kerak, bu esa kursorni siljitish bilan uning ostidagi belgini ham o‘chiradi 


    34 
    va bu bilan matnni qayta kiritishni talab qiladi. O‘quvchi vaqtini tejash 
    maqsadida bunday holatlar bartaraf qilinishi shart. 
    PDV foydalanuvchi yo‘l qo‘yishi mumkin bo‘lgan barcha xato 
    variantlarga javob reaktsiyalarini o‘z ichiga olishi lozim. Shunda dastur 
    ishining uzluksizligi to‘liq ta’minlanadi. 
    Dastur hajmining chegaralanganligi.
    Ekrandagi har bir ko‘rinish 
    yoki jarayonni turli yo‘llar bilan hosil qilish mumkin. Shu ma’noda 
    matnli, tasvirli, tovushli fayllar hajmi jihatidan bir- biridan farq qiladi. 
    Masalan, turli formatdagi tasvirlar turlicha sifat va hajmga ega: BMP 
    formatli tasvirlar yuqori sifatli bo‘lsa- da, katta hajmga ega. JPEG 
    formatli tasvir sifati BMP formatli tasvir sifatiga yaqin bo‘lib, undan 
    qariyb 2 marta kam joy egallaydi. GIF formatli tasvir sifati ancha past 
    bo‘lganligi uchun juda kam hajmga ega bo‘ladi. Sababi GIF formatli 
    tasvir 8 razryadgacha (2
    8
    q256 xil), JPEG formatli tasvir 24 razryadgacha 
    (2
    24
    q16777216 
    xil), 
    BMP 
    formatli 
    tasvir 
    32 
    razryadgacha 
    (2
    32
    q4294967296 xil) rangni ishlatish imkoniga ega. 
    Shunday ekan PDVlarning mukammalligi har bir jarayonni puxta 
    o‘ylab tashkil qilishni taqozo etadi. Aks holda dastur hajmining 
    kattalashishiga olib keladi. Biroq dasturchining mahorati bilan dastur 
    hajmini ma’lum darajada kichraytirish mumkin. Bunday talabni 
    qo‘yishning muhimligi shundaki, katta hajmdagi dasturlarni nafaqat 
    «tashish» qiyin, balki xotira hajmi kichik kompyuterlarda ularni 
    bajartirish imkonsizdir. Bu dastur hajmining mumkin qadar kichik 
    bo‘lishiga erishishni talab qiladi. Shuningdek, hajmning kichraytirilishi 
    dastur samaradorligini pasayishi hisobidan amalga oshirilmasligi 
    lozimligini alohida ta’kidlash o‘rinlidir.

    Download 5,02 Mb.
    1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   251




    Download 5,02 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    M. E. Mamarajabov, D. E. Toshtemirov, O‘. A. Yuldashev informatika o‘qitish metodikasi

    Download 5,02 Mb.
    Pdf ko'rish