2.
Milliyiik
va
umuminsoniylik.
Umuminsoniy
ma’naviyat o‘z ijobiy ahamiyatini hech qachon yo‘qotmagan.
Oltin zanglamas, quyosh qoraymas deganlaridek, umuminsoniy
ma’naviyat har doim qadimiy va navqiron bo‘lib qolaveradi.
Ular umumbashariy ma’naviyat deb ham yuritiladi.
Umuminsoniy ma’naviyat butun insoniyatga, jahon
xalqlariga
tegishli
bo‘lgan
ma’naviy
boyliklardir.
Umuminsoniy ma’naviyat uzoq va yaqin o‘tmishda yaratilgan,
hozirda esa ma’naviy jihatdan juda qimmatli, inson qalbida
o‘chmas iz qoldiradigan, mangu yashaydigan, insoniyat
ijtimoiy manfaati, ehtiyoji uchun xizmat qiladigan, ulami
ezgulikka yo‘llaydigan ma’naviy boyliklardir. Agarda milliy
ma’naviyat
bo'lmasa,
umuminsoniy
ma’naviyat
ham
bo‘lmaydi. Umuminsoniy ma’naviyatsizlik esa hozirgi zamon
millatlarining jipsligi yo‘q degani. Millatlar umumjahon,
umumbashariy ma’naviyatning yaratuvchilaridir. Umumjahon,
umuminsoniy ma’naviyat esa hozirgi zamon ilg‘or millatlari
taraqqiyotining zamini, tayanchi va negizidir. Mustaqil
0 ‘zbekiston
taraqqiyotida
milliy
va
umuminsoniy
ma’naviyatning ana shu dialektik bog‘liqligini hisobga
olishimiz - davr talabidir.
3. Milliy ma’naviy tiklanishning mohiyati. Prezidentimiz
I.A.Karimovning milliy-ma’naviy tiklanishga bag‘ishlangan
konsepsiyasida vatanparvarlik - shaxs ma’naviyatining
ajralmas qismi ekanligini asoslab berish alohida o‘rinni
egallaydi. Darhaqiqat, o‘z Vatanini sevmagan, Vatanini tuprog‘i
uchun mas’ulligini his etmagan inson ma’naviy jihatdan
qashshoq hisoblanadi, Shu yerda, bir muhim masalaga aniqlik
121
kiritish lozim bo‘ladi. U ham bo‘lsa «Milliy taraqqiyot» va
«Milliy tiklanish» tushunchalarining mohiyati, mazmun va
mezoni masalalaridir.
Milliy taraqqiyot bu - evolutsion xarakterga ega bo‘lib, u
pastdan yuqoriga tomon
ko‘tarilishdan iborat bo‘lgan
jarayondir. U millatning shakllanishi takomillashuvi va
yuksalishi kabi uzluksiz jarayon sifatida namoyon bo‘ladi.
Milliy tiklanish esa rmllat taraqqiyoti tarixining ma’lum bir
bosqichida
boy
berilgan
salohiyatni
qaytadan
millat
taraqqiyotiga yo‘naltirish bilan bog‘liq bo‘lgan jarayondir.
Milliy tiklanish millat hayotida sodir etiladigan, zo‘ravonlik
yo‘li bilan, uning avlod-ajdodlari tomonidan yaratilgan meros,
urf-odatlar, an’analar qadriyatlardan mahrum etilgan, tarixiy
xotirasi toptalgan, milliy o‘zligini anglashi cheklangan,
manfaatlari, maqsadlari, huquqlari poymol etilgan, tarixiy
taraqqiyotning ma’lum bosqichiga kelib esa o‘z mustaqilligini
qo‘lga kiritish natijasida milliy rivojlanish borasida ana shu
boy berilgan imkoniyatlardan foydalanish, yaratilgan barcha
moddiy va ma’naviy boyliklami milliy rivojlanishga qaratilgan
umummilliy faoliyat hisoblanadi.
Prezidentimiz
asarlaridagi
milliy-ma’naviy
tiklanish
g‘oyasining mazmunini ham zo‘ravonlik yillarida merosimizni
o‘zlashtirish, urf-odatlarimizni, an’analarimizni rivojlantirish,
qadriyatlarimizni mustahkamlash borasida boy berilgan
imkoniyatlami
bugungi
taraqqiyotimizga
yo‘naltirish,
o‘zimizning milliy zaminlarimiz, imkoniyatlarini yuzaga
chiqarish, ulami umummilliy dunyoqarashning ajralmas
qismiga aylantirish borasida har birimizning tinmay fidoiylik
ko‘rsatishimiz zarurligi ko‘rsatib berilgan.
Haqiqatan ham millat qachonki, milliy zaminlarga
tayansagina, ko'zlagan taraqqiyotiga erishish mumkin. Har
qanday millat hech qachon o‘zgaIamiixg ma’naviy yordami
122
bilan millat darajasiga ko‘tarila olmaydi va ma’naviy
rivojlanishga erisha olmaydi.
Milliy ma’naviy tiklanishning asl mohiyati ham inson-
parvarlikka kelib taqaladi. Chunki mustaqillik sharoitida milliy
g'oya va milliy mafkurani shakllantirish hamda uni xalqimiz
dunyoqarashiga aylanishiga erishish uchun ham ta’lim-tarbiya
jarayonida insoniy qadr-qimmatning yuqori darajada ekanligini
tushunib olishimiz darkor.
|
