• Metallardagi darz, g’ovaklikka benuqsonlarni kuzatish quyidagicha olib boriladi
  • Bauman
  • Brom-kumushli
  • Quyma metall tuzilishini kuzatish quyidagicha olib boriladi




    Download 1,13 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet3/16
    Sana12.12.2023
    Hajmi1,13 Mb.
    #116853
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
    Bog'liq
    Engineering materials - lecture 3

    Quyma metall tuzilishini kuzatish quyidagicha olib boriladi: 
    1. 
    Yuqorida aytilgan tarzda namuna tayyorlanadi; 
    2. 
    Maxsus shkafdagi suvli idishga chinni kosacha qo’yib, unga 80—90°C 
    gacha qizdirilgan reaktiv (persulfat ammoniy) ning suvdagi 15% li eritmasi 
    ma’lum miqdorda quyiladi; 
    3. 
    Qisqichda namunani olib, reaktivga tushiriladi va uni u erda 5—10 minut 
    saqlanadi; 
    4. 
    Namunani qisqichda reaktivdan olib, suv bilan yuvib quritiladi; 
    5. 
    Namunaning tuzilishi kuzatiladi (3.1-rasm). 
    Metallardagi darz, g’ovaklikka benuqsonlarni kuzatish quyidagicha olib 
    boriladi: 
    1. 
    Namunalar tayyorlanadi; 
    2. 
    Namunalarning sirt yuzi spirtda namlangan paxta bilan artilib, ularni 
    maxsus shkafdagi chinni kosaga quyilgan 60—70°C li reaktiv (50 sm HCl ning 50 
    sm suvdagi eritmasi) ga tushirib, u yerda 10—45 minut saqlanadi; 


    3. 
    Namunalarni eritmadan qisqichda olib avvaliga suv, keyin nitrat 
    kislotasining suvdagi 10—15% li eritmasi bilan yuvib, quritamiz; 
    4. 
    Namunalar sirtini ko’z bilan, zarur bo’lsa lupa bilan kuzatib, sirt yuzada 
    ko’ringan g’ovaklar va darzlar kabi nuqsonlarni kuzatamiz. 
    Metallarni sifatiga putur yetkazuvchi oltingugurt, fosfor va uglerod elementlari 
    birikmalarining taqsimlanishini Bauman usulida kuzatish mumkin. 
    Oltingugurtning taqsimlanishini aniqlash. Oltingugurt po’latda FeS va MnS 
    birikmalar tarzida bo’ladi. Masalan, MnS ning suyuqlanish xarorati 1193°C 
    bo’lganligi uchun u metallning kristallanish jarayonida donalararo joylashadi. Bu 
    xol metall qizdirilganda donalar bog’lanishini zaiflantiradi, ya’ni qizdirilganda 
    sinuvchan bo’lib qoladi. Metallardagi oltingugurtning taqsimlanishini aniqlash 
    uchun quyidagi ishlar qilinadi: 
    1. 
    Namunalar tayyorlanadi; 
    2. 
    Namunalar sirt yuzasi spirtda namlangan paxta bilan artilib, shu tomonini 
    yuqoriga qaratib stolga qo’yiladi; 
    3. 
    Brom-kumushli foto qog’ozni sulfat kislotasini suvdagi 5 % li eritmasiga 
    tushirib, 5-10 minut saqlagach, uni olib, ortiqcha shimilgan eritmadan holi etish 
    uchun ikkita filtr qog’oz orasiga olib, qog’ozlarni unga oxista bosamiz; 
    4. 
    Foto qog’ozni emulsiya tomoni bilan namunalar yuziga qo’yib, ular 
    oralig’idagi gaz pufakchalarini chiqarish uchun ustidan rezina valikni 
    yurgizamiz- da, bu vaziyatdan uni 2-3 minut saqlaymiz. 
    FeS + H
    2
    SO
    4
    →FeSO + H
    2

    2AgBr + HS →Ag
    2
    S + 2HBr 
     
    Keyin qog’ozni suvda yuvib, 10% giposulfitda ishlab, so’ngra suvda yuvib 
    quritiladi. Ag
    2
    S fotoqog’ozga qoramtir-jigarrang tus beradi. 

    Download 1,13 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




    Download 1,13 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Quyma metall tuzilishini kuzatish quyidagicha olib boriladi

    Download 1,13 Mb.
    Pdf ko'rish