Kukunlarning kimyoviy tarkibi, %
Kukun markasi
|
Asosiy elementlar
|
Aralashmalar ko‘pi bilan
|
asos
|
C
|
Cr
|
Si
|
Mn
|
Ni
|
W
|
Mo
|
B
|
Fe
|
S
|
P
|
PG-S27
|
temir
|
3,3-4,5
|
25,0-28,0
|
1,0-2,0
|
0,8-1,5
|
1,5-2,0
|
0,2-0,4
|
0,08-0,15
|
-
|
-
|
0,07
|
0,06
|
PG-US25
|
temir
|
4,4-5,4
|
35-41,0
|
1,6-2,6
|
2,5
|
1,0-1,8
|
-
|
-
|
-
|
-
|
0,07
|
0,06
|
PG-FBX6-2
|
temir
|
3,5-5,5
|
32,0-37,0
|
1,0-2,5
|
1,5-4,0
|
-
|
-
|
-
|
1,3-2,0
|
-
|
0,07
|
0,06
|
PG-AN1
|
temir
|
2,0-2,8
|
26,0-32,0
|
1,5-2,5
|
1,5-4,0
|
-
|
-
|
-
|
1,2-1,8
|
-
|
0,07
|
0,06
|
PG-SR2
|
nikel
|
0,2-0,5
|
12,0-15,0
|
2,0-3,0
|
-
|
-
|
-
|
-
|
1,5-2,1
|
5,0
|
0,04
|
0,04
|
PG-SR3
|
nikel
|
0,4-0,7
|
13,5-16,5
|
2,5-3,5
|
-
|
-
|
-
|
-
|
2,0-2,8
|
5,0
|
0,04
|
0,04
|
PG-SR4
|
nikel
|
0,6-1,0
|
15,0-18,0
|
3,0-4,5
|
-
|
-
|
-
|
-
|
2,8-3,8
|
5,0
|
0,04
|
0,04
|
5.4-jadval
Kukunlarning granulometrik tarkibi
Kukun klassi
|
Zarralarining o‘lchami, mm
|
Elakdagi qoldiq, %, kamida
|
Elakdan o‘tishi, %, kamida
|
To‘rlarning GOST 6613-86 dagi raqamlari
|
To‘rlarning GOST 6613-86 dagi raqamlari
|
0,8
|
0,4
|
0,16
|
1,6
|
1,25
|
1,0
|
0,8
|
0,5
|
0,4
|
0,16
|
K
|
1,25-0,8
|
85
|
-
|
-
|
100
|
95
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
S
|
0,8-0,4
|
-
|
87
|
-
|
-
|
-
|
100
|
95
|
-
|
-
|
-
|
M
|
0,4-0,16
|
-
|
-
|
90
|
-
|
-
|
-
|
-
|
100
|
95
|
-
|
OM
|
0,16 dan kichik
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
100
|
5.5-jadval
Eritib qoplangan qatlamning qattiqligi
Kukun markasi
|
Qattiqligi, HRC, kamida
|
Kukun markasi
|
Qattiqligi, HRC, kamida
|
PS-S27
|
54,2
|
PG-SR2
|
36,5
|
PG-US25
|
55,9
|
PG-SR3
|
46,4
|
PG-FBX6-2
|
53,2
|
PG-SR4
|
55,9
|
PG-AN1
|
54,0
|
|
|
GOST 21448-75 da tavsiya etiladigan ilova mavjud bo‘lib, unda qotishmalardan olingan eritib qoplash kukunlarining qo‘llanilish sohalari keltirilgan (5.6-jadval).
5.6-jadval
Kukunlar qo‘llaniladigan sohalar
Kukun markasi
|
Qo‘llanilishi
|
PG-S27
|
Metallurgiya va energetika uskunalarining, qishloq xo‘jalik mashinalarining abraziv eyilish sharoitida 500 °S gacha haroratda o‘rtacha zarbli yuklanishlar bilan ishlaydigan detallariga eritib qoplash uchun
|
PG-US25
|
Qishloq xo‘jalik mashinalari va shu kabilarning jadal eyilish sharoitida zarblarsiz ishlaydigan detallariga eritib qoplash uchun
|
PG-FBX6-2
|
Ko‘mir qizish uskunalarining abraziv eyilish sharoitida ishlovchi detallariga eritib qoplash uchun
|
PG-AN1
|
Metallurgiya uskunalari, qishloq xo‘jalik va qurilish mashinalarining abraziv eyilish sharoitida o‘rtacha zarbli yuklanishlar bilan ishlaydigan detallariga eritib qoplash uchun
|
PG-SR2
PG-SR3
|
Issiqlik va atom elektr stansiyalari armaturasining 600°S gacha qiziganda eyiladigan va tajovuzkor muhitlar ta’siriga duchor bo‘luvchi detallariga hamda zichlash yuzalariga eritib va purkab qoplash uchun
|
PG-SR4
|
600°S gacha haroratda jadal eyiladigan va tajovuzkor muhitlar ta’siriga duchor bo‘luvchi detallarga eritib hamda purkab qoplash uchun
|
6-MA’RUZA
Volframdan tayyorlangan erimaydigan payvandlash elektrodlari
Reja:
6.1. Volfram elektrodlarini qo‘llanilishi.
6.2. Volfram elektrodlarini markalari.
6.1. Volfram elektrodlarini qo‘llanilishi.
YOy yordamida kesish va payvandlash uchun erimaydigan elektrodlar sifatida GOST 23949-80 bo‘yicha tayyorlangan ko‘mir elektrodlar hamda grafit va volfram elektrodlardan foydalaniladi.
GOST 23949-80 da 580A gacha tok kuchi bilan detallarni havo-yoy yordamida kesish, quymalarning ortiqcha joylari va nuqsonlarini olib tashlash, payvand choklarni yo‘qotish, metallarni payvandlash va boshqa ishlar uchun mo‘ljallangan mislangan hamda mislanmagan elektrodlar tayyorlanishi belgilangan. Ko‘mir elektrodlarning vazifasi va kesimiga qarab uch xil markadagi elektrodlar tayyorlash nazarda tutilgan: VDK (vozdushno-dugovыe kruglыe) – havo-yoy dumaloq; VDP (vozdushno-dugovыe ploskie) – havo-yoy yassi; CK (svarochnыe-kruglыe) – dumaloq payvandlash.
VDK markali elektrodlar nominal diametri 6, 8, 10 va 12mm, uzunligi 300 10mm qilib ishlab chiqariladi. VDP markali elektrodlarning nominal kesimi 12×5 mm va 18×5 mm, uzunligi esa 350 10 mm; SK markali elektrodlarning nominal diametri 4, 6, 8, 10, 15 va 18mm, uzunligi esa 250 10mm bo‘ladi. Istemolchining talabiga binoan SK elektrodlari 700 35mm gacha uzunlikda ishlab chiqarilishi mumkin.
YOy yordamida kesish va payvandlash uchun maxsus mo‘ljallangan erimaydigan grafit elektrodlar davlat standartlari bo‘yicha tayyorlanmaydi, shu sababli ayrim hollarda ular grafitlangan elektrodlarni kesish va yo‘nish yo‘li bilan tayyorlanadi.
CHiviqlar ko‘rinishidagi erimaydigan volfram elektrodlar belgilangan tartibda ishlab chiqilgan, kelishilgan va tasdiqlangan texnik shartlarga muvofiq tayyorlanadi. Turli texnik shartlarda volfram elektrodlarning to‘rt xilini ishlab chiqarish nazarda tutilgan, ulardan himoya gazlarida yoy yordamida payvandlashda (asosan argon-yoy yordamida payvandlashda) erimaydigan elektrodlar sifatida foydalaniladi. Bunday elektrodlarni tayyorlash uchun quyidagi materiallar ishlatiladi: lantanlangan volfram (lantan oksidi 2% gacha qo‘shiladi); ittriylangan volfram (ittriy oksidi 2% gacha qo‘shiladi); toriylangan volfram (toriy ikki oksidi 1,5% gacha qo‘shiladi); maxsus qo‘shimchalar qo‘shilmagan volfram (6.1-jadvalga qarang).
6.2. Volfram elektrodlarini markalari.
6.1-jadval
Elektrodlar metallining kimyoviy tarkibi, %
Elektrodlar markasi
|
W, kamida
|
Qo‘shimchalar
|
Aralashmalar, ko‘pi bilan Al, Fe, Ni, Si, Ca, Mo (jami)
|
La2O3
|
Y2O3
|
ThO2
|
Ta
|
EVCH
|
99,92
|
-
|
-
|
-
|
-
|
0,08
|
EVL
|
99,95
|
1,1-1,4
|
-
|
-
|
-
|
0,05
|
EVI-1
|
99,89
|
-
|
1,5-2,3
|
-
|
-
|
0,11
|
EVI-2
|
99,95
|
-
|
2,0-3,0
|
-
|
0,01
|
0,05
|
EVI-8
|
99,95
|
-
|
2,5-3,5
|
-
|
0,01
|
0,05
|
EVT-15
|
99,91
|
-
|
-
|
1,5-2,0
|
-
|
0,09
|
Izoxlar:
1. Jadvalda ko‘rsatilgan tantalning, lantan, ittriy va toriy oksidlarining massa bo‘yicha ulushlari volframning massa bo‘yicha ulushiga kiradi.
2. EVL markasi uchun nikel aralashmalar yig‘indisiga kirmaydi.
Lantanlangan va ittiriylangan volframdan qilingan 1-dan 4mm gacha diametrli erimaydigan elektrodlar eng ko‘p qo‘llanilmoqda. Toriylangan volframdan tayyorlangan elektrodlar biroz radioaktivligi tufayli ulardan foydalanish ma’lum darajada cheklangan.
Har bir elektrodda rangli markirovka bo‘lishi lozim. Elektrodlar markirovkalarining rangi quyidagichadir:
Elektrodlar markasi
|
Markirovka rangi
|
EVCH
|
Markalanmaydi
|
EVL
|
Qora
|
EVI-1
|
Ko‘k
|
EVI-2
|
Binafsharang
|
EVI-3
|
YAshil
|
EVT-15
|
Qizil
|
Marka, elektrod uchlaridan biriga uning tagiga yoki tagi yaqinidagi yon yuzasiga 5 – 10mm uzunlikda yozib qo‘yilgan bo‘lishi zarur.
|
