yatining rivoj
langanligi
Biologiya
o‘qituvchisi tayanch
(kommunikativ)
kompetensiyani
shakllantirishni nazarda tutgan holda, biologiya darslarida o‘quvchilarning
kelgusida jamiyatda muloqotga kirishishi uchun og‘zaki
va yozma nutqni
mukammal o‘zlashtirish, o‘z fikrini aniq va tushunarli bayon qilish, darslik va
qo‘shimcha adabiyotlardan matn asosida mantiqiy ketma-ketlikda savollar tuzish,
savollarga yozma va og‘zaki javob yozish, o‘z o‘rtoqlari va ustozlari bilan
muloqotda muomala madaniyati me’yorlariga amal qilish, kichik guruhlarda
ishlash jarayonida guruh a’zolarining fikrini hurmat qilgan holda o‘z fikrini bayon
qila olish, jamoaviy (hamkorlikda) ishlay olish, o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma va
malakalariga asoslangan holda o‘z fikrini himoya
qilish va ishontira olish,
darslarda tashkil qilinadigan o‘quv bahslari va turli ziddiyatli vaziyatlarda o‘z
ehtiroslarini boshqara olish, muammo va kelishmovchiliklarni hal qilishda zarur
qarorlarni qabul qila olish, o‘z ona tili bilan bir qatorda xorijiy tillarni
o‘zlashtirishga zamin yaratishi lozimligi ta’kidlanadi.
Biologiya fani o‘qituvchisi o‘quvchilarda
axborot bilan ishlash
kompetensiyasini shakllantirish maqsadida mavzuga oid o‘quv filmlaridan
foydalanishi, qo‘shimcha adabiyotlar va internet saytlaridagi ma’lumotlarni
saralashi, shu asosda o‘quvchilarga referat, ma’ruza va taqdimot materiallar
tayyorlash yuzasidan topshiriqlar berish orqali ularning ilmiy dunyoqarashini
kengaytirishi uchun dars, darsdan tashqari ishlar, ekskursiyalar va sinfdan tashqari
mashg‘ulotlardan samarali va o‘z o‘rnida foydalanishi zarur.
Tadqiqotimiz
doirasida tavsiya qilinayotgan elektron resurs berilgan topshiriqlar orqali
o‘quvchilarda axborot bilan ishlash kompetensiyasini shakllantirishni nazarda
tutadi.
Biologiya o‘qituvchisidan
o‘quvchilarning shaxs sifatida o‘z-o‘zini
rivojlantirish
kompetensiyasini
shakllantirish
maqsadida
o‘quvchilarning
mustaqil ishlari va ta’limiga e’tibor qaratish, o‘quvchilarning o‘z-o‘zini baholashi
uchun mavzular bo‘yicha standart va nostandart o‘quv va test topshiriqlari bazasini
yaratish, uni kompyuter xotirasiga joylashtirib adaptiv test topshiriqlariga
aylantirish, shuningdek, o‘quvchilar bilan o‘tkaziladigan ma’naviyat daqiqalarida
jismoniy, ma’naviy, ruhiy va intellektual kamolotga erishishga yo‘naltirish talab
qilinadi.
Biologiyani o‘qitish jarayonida o‘quvchilarda
ijtimoiy faol fuqarolik
kompetensiyasini shakllantirishda o‘quvchilarni tabiat va jamiyatda bo‘layotgan
voqea, hodisa va jarayonlar, O‘zbekiston
Respublikasi Konstitutsiyasi,
qonunlarining mavzuga doir moddalari bilan tanishtirish, aqliy, ma’naviy-axloqiy,
iqtisodiy, huquqiy, jismoniy, mehnat tarbiyasiga e’tibor qaratish, muayyan kasbni
mukammal egallash orqali Vatan ravnaqiga hissa qo‘shish, jamiyat va oilasi
manfaatlari uchun xizmat qilish, insonlarga mehr-muruvvat ko‘rsatish, saxovatli
bo‘lishga undash zarur.
O‘quvchilarda
umummadaniy kompetensiyalarni shakllantirish uchun
o‘qituvchi biologiyani o‘qitishda o‘quvchi-yoshlar ongi va qalbiga milliy va
umuminsoniy qadriyatlarni singdirish orqali o‘zgalarning dunyoqarashi, diniy
e’tiqodi,
milliy va etnik xususiyatlari, an’ana va marosimlarini hurmat qilish,
xalqning tarixiy, ma’naviy va madaniy merosini avaylab–asrash, jamiyatda
o‘rnatilgan odob-axloq qoidalariga rioya qilish, orasta kiyinish, yurish-turishda
madaniy me’yorlarga va sog‘lom turmush tarziga amal qilish, aqliy, ma’naviy-
axloqiy, iqtisodiy, huquqiy, jismoniy, mehnat tarbiyasi barobarida estetik tarbiyaga
e’tibor qaratishi lozim.
O‘quvchilarda
matematik savodxonlik, fan va texnika yangiliklaridan
