Sharning tekislik bilan kesishuvi

100 
 
5.50-rasm 
Rasm. 5.50 sharni frontal proyeksiya tekisligi Q kesib o'tadi. U V proyeksiya 
tekisligiga perpendikulyar, lekin H va W proyeksiyalar tekisliklariga qiya bo'ladi. 
Mustahkamlash uchun savollar 
1. Chizilgan rasmda tekis shaklni qanday aniqlash mumkin? 
2. Umumiy vaziyatdagi chiziq qanday chiziq deyiladi? 
3. Qaysi chiziq proektsiyalovchi deb ataladi? 
4. Qaysi chiziq sath chizig’i deb ataladi? 
5. Qanday tekislik umumiy vaziyatdagi tekislik deb ataladi? 
6. Qanday tekislik proyeksiyalovchi deb ataladi? 
7. Qaysi tekislik sath tekislik deb ataladi? 
8. Nuqta qanday vaziyatda yuzaga tegishlidir? 
9. Tekisliklar silindrni kesib o'tganda qanday chiziqlar hosil bo’ladi? 
10. Tekisliklar konus bilan kesishganda qanday chiziqlar hosil bo’ladi? 
 
6-BOB. AKSONOMETRIK PROEKTSIYALAR 
6.1. Umumiy ma'lumot 
Ob'ektning to'g'ridan-to'g'ri tasavvurini yaratadigan vizual tasvirini olish 
uchun aksonometrik proektsiyalar tizimi yoki aksonometriya qo'llaniladi. 
Aksonometriya
(yunoncha 
akson
- o'qi va 
metreo
- o'lchash uchun) o'qlar bo'ylab 
o'lchov. 
Ob'ekt X, Y, Z o'zaro perpendikulyar koordinata o'qlariga nisbatan ma'lum 
bir tarzda joylashtirilgan, shunda uning asosiy yo'nalishlari proektsiyalanmaydi va 
ular bilan birga ular ixtiyoriy P tekislikka proyeksiyalanadi. So'ngra ob'ektning 

101 
proyeksiyasida uning uchala o'lchamlari ham buzilishlar bilan aniqlanadi (6.1-
rasm). P tekislik 
aksonometrik proyeksiyalar tekisligi
, x, y, z koordinatali 
o'qlarning proyeksiyalari 
aksonometrik o'qlar 
deyiladi. 
6.1-rasm 
Proektsion nurlarning aksonometrik proektsiya tekisligiga nisbatan yo’nalish 
burchagiga qarab, 
qiyshiq burchakli 
yoki 
to'g’ri burchakli
aksonometriya shaklida 
bo'lishi mumkin (aksonometrik proektsiyaning yo'nalishi aksonometrik proektsiya 
tekisligiga perpendikulyar). 

Download 8,84 Mb.