a
a
b
c
c
s
V
Q
b
s
'
k
m
n
'
n
97
Piramidani tekislik bilan kesganda quyidagi shakllar hosil bo’lishi mumkin:
• kesish tekisligi piramida asosiga parallel bo'lsa, asosga o'xshash
ko'pburchak;
• agar kesish tekisligi piramida asosiga qiya bo'lsa, asosga o'xshamaydigan
ko'pburchak;
• agar kesish tekisligi piramidaning uchidan o'tib, asosga perpendikulyar
o’tsa uchburchar
5.6.2. Prizmaning tekislik bilan kesishuvi
Prizmani tekislik bilan kesganda quyidagi shakllar hosil bo’lishi mumkin:
• agar kesish tekisligi prizma asosiga parallel bo'lsa, asosga teng ko'pburchak
(5.47-rasm, a);
• agar kesuvchi tekislik prizmaning qirralariga qiya bo'lsa, asosga teng
bo'lmagan ko'pburchak (5.47-rasm, b);
• agar kesuvchi tekislik prizmaning yon qirralariga parallel bo'lsa,
to'rtburchak (5.47-rasm, c).
a b
c
5.47-rasm
5.6.3. Silindrning tekislik bilan kesishuvi
To'g'ri silindr kesimdagi tekislik bilan kesishganda quyidagi shakllar hosil
bo’lishi mumkin:
• kesuvchi tekislik silindr o'qiga parallel bo'lsa, to'rtburchak (5.48-rasm, a);
• kesuvchi tekislik silindr asosriga parallel bo'lsa, aylana (5.48-rasm, б);
• kesuvchi tekislik silindr o'qiga qiya bo'lsa, ellips shaklida bo’ladi (5.48-rasm, в)
98
5.48-rasm
5.6.4. Konusning tekislik bilan kesishuvi
To'g'ri konusni kesimdagi tekislik kesib o'tganda, quyidagi shakllarda
bo’lishi mumkin:
• aylana, agar kesuvchi tekislik konusning asosiga parallel bo'lsa (rasm).
5.49, a);
• uchburchak, agar kesuvchi tekislik konusning uchidan kesib o'tsa (5.49-
rasm, b);
• kesish tekisligi konusning barcha yasovchilarini kesib o'tadigan bo'lsa,
ellips shaklda bo’ladi (5.49-rasm, c)
• parabola yoyi va to'g'ri chiziq bo'lagi bilan chegaralangan shakl, agar
kesuvchi tekislik konusning bitta yasovchisiga parallel bo'lsa (5.49-rasm, d);
99
• agar kesuvchi tekislik konusning ikkita yasovchisiga parallel bo'lsa,
giperbola va to'g'ri chiziq bo'lagi bilan chegaralangan shakl (5.49-rasm, e).
a
b
c
d
e
5.49-rasm
|
