Muhandislik va kompyuter grafikasi




Download 8,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet60/83
Sana25.11.2023
Hajmi8,84 Mb.
#105189
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   83
 
 
8.17-rasm 
Ushbu detalning silindrik sirtlariga quyidagi tartibda ishlov beriladi: ab va l 
uzunlikdagi teshik D diametrigacha yo’niladi, agar quyma teshik bo’lmasa, ushbu 
teshik D diametrli parma bilan teshiladi. Shundan keyin D diametrli teshik S 
chuqurlikkacha D
1
gacha yo’nib kengaytiriladi va o’z navbatida D
1
diametrli teshik 
S
1
chuqurlikkacha yo’nilib D
2
gacha kattalashtiriladi, S
1
chuqurlikda kengligi S
3
va 
diametri D
4
bo’lgan ariqcha yo’niladi. So’ngra D
2
diametr S
2
chuqurlikda D
3
gacha 
yo’niladi. 8.17-rasm,a da o’lcham mazkur detalning yuqorida bayon qilingan 
yasash texnologiyasiga muvofiq qo’yilganligi uchun to’g’ri qo’yilgan, 16.4.2-
rasm,b da esa o’lchamlar noto’g’ri qo’yilgan, chunki D
1
, D
2
va D
4
diametrli 
silindrik sirtlarga ishlov berish uchun ularning chuqurliklarini hisoblab topishga 
to’g’ri keladi. Shuningdek, bu chuqurliklarni kontrol qilish uchun ularni hisoblash 
ham zarur bo’ladi. 
Bir detalga bir nechta variantlarda o’lchamlar qo’yish mumkin, masalan, 
8.18-rasmda bir detalning o’lchamlari uch variantda qo’yib ko’rsatilgan. Shuning 
uchun konstruktor detallarning bir-birini almashtira olishligi, yasalishining 


138 
arzonligi va soddaligi, ya'ni texnologikligini qaysi variant ta'minlanishini aniqlay 
bilishi lozim. 
 
8.18-rasm 
To’g’ri o’lcham qo’yish mas'uliyatli bo’lganligi uchun o’lchamlar qo’yish 
qoidalarini puxta o’rganib olish kerak. Chizmada detallarning o’lchamlari uch xil 
usulda: koordinata, zanjir va aralash usullarda qo’yiladi. Koordinata usulida 
o’lchamlar detallarning tanlab olingan bazalaridan boshlab alohida-alohida 
qo’yiladi (8.16, 8.17-rasm, a ga qarang). 
Zanjir usulida o’lcham qo’yish detallarning tanlab olingan bazasidan ketma-
ket qilib, 8.19, 8.21 va 8.21 rasmlarda ko’rsatilgan. 

Download 8,84 Mb.
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   83




Download 8,84 Mb.
Pdf ko'rish