|
Muhandislik va kompyuter grafikasi10.4-rasm
Barcha davlatlarning muhandislik sohalarida detallarning ish chizmalariga
qo’yiladigan talablar xalqaro standartlarga moslashtiriladi. O’zbekistonnig ko’plab
korxonalarida konstruktorlik hujjatlari, jumladan detallarning ish chizmalarini
tayyorlash, an’anaviy uslubda (10.5 -rasm, a) yuritilsada, zamonaviy korxonalarda
ilg’or kompyuterda loyihalash texnologiyalari asosida ham olib borilmoqda. Bu
sohada rivojlangan davlatlar, masalan, Rossiyada konstruktorlik hujjatlarini
tayyorlash tizimida “ASKON” kompaniyasiga tegishli ”KOMПAСС” ALT da
detallarning ish chizmalari 2D va 3D modellashtirish hamohangligida olib boriladi
(10.5-rasm, b). Buyuk Britaniyada kompyterda loyihalashga asoslangan
“Production drawing”-detal ish chizmalarni tayyorlash tizimida, chizmada detal
to’g’risida maksimal informatsiya beriladi (10.5-rasm, c)
3
.
3
Simmons C.H. (Colin H.), Maguire D.E. (Dennis E.). Manual of engineering drawing. UK. 2009.
175
10.5-rasm, a
10.5-rasm, b
176
10.5-rasm, c
10.4. Buyumlarning umumiy ko’rinish chizmalarini o’qish.
Buymning umumiy ko’rinish chizmasidan doim foydalanishga to’g’ri keladi.
Masalan, uyda foydalanish uchun sotib olingan chang yutgich komplektiga albatta
uning umumiy ko’rinish chizmasi ilova qilinadi. Korxona uchun olinadigan
buyumlar (texnologik mashina va jihozlar) ning umumiy ko’rinish chizmalari
muhim ahamiyatga ega. Ularda kerakli ko’rinish va qirqimlar, uni tashkil qiluvchi
detallar (raqamlangan), hamda gabarit va o’rnatish o’lchamlari kabi zarur va etarli
ma’lumotlar bo’ladi. Buyumdan foydalanishda uning umumiy ko’rinish
chizmasidan kerakli ma’lumotlarni olish, ya’ni uni o’qish talab qilinadi.
Foydalanuvchi buyumning tuzilishi va ishlash prinsipi to’g’risida ma’lumotga ega
bo’lgan holda uni o’rnatishi va ekspluatasiya qilishi osonlashadi. Bundan tashqari
foydalanuvchi umumiy ko’rinish chizmasidan foydalanib yig’ma birlikni fikran
detallarga ajratib, ish chizmalarini tayyorlashi mumkin. Bu esa ishdan chiqqan
detallarni almashtirish, ta’mirlash yoki yangisini tayyorlash imkonini beradi.
Umumiy ko’rinish chizmasini o’qish qulay bo’lishi uchun detallarning eskizlari
177
ham berilishi mumkin. 10.6-rasmda Air engine - Havo klapani ( a), uning assembly-
yig’ima birlik ( b) va component parts-detallarining eskizlari ( c) ham berilgan
4
.
|
| |
