43
Savol va topshiriqlar
1. Jinoyat boshqa huquqbuzarliklardan qaysi ji-
hatlari bilan ajralib turadi?
2. Jinoyat belgilarini tushuntirib bering.
3. Aybli qilmish deganda nimani tushunasiz?
4. To‘g‘ri va egri qasd deganda nimani tushun-
dingiz?
5. Quyida berilgan vaziyatlarda jinoyat alomat-
lari bormi? Ulardan
qaysi biri ehtiyotsizlik
oqibatida sodir etilgan?
1) Noma’lum shaxs eshigi ochiq holda qoldiril-
gan VAZ-21099 avtomashinasini haydab qochgan.
2) Bir qiz ishdan qaytayotgan paytda noma’lum
shaxs qo‘lidagi sumkani yulib olib qochgan. Sumka ichi-
da esa oziq-ovqatlar va uyali telefon bo‘lgan.
3) Xususiy korxonaga qarashli ko‘piklangan po-
lietilen ishlab chiqarish sexida yong‘in sodir bo‘layot-
ganligi haqida habar kelib tushgan. Yong‘inni o‘chi-
rish vaqtida xususiy korxona ishchisining jasadi
topilgan. Yong‘inni bartaraf etish ga 19 ta yong‘inni
o‘chirish texnikasi jalb etilgan.
Qilmishda Jinoyat kodeksda nazarda tutilgan alo-
matlar rasmiy jihatdan mavjud bo‘lsa-da, lekin u ijti-
moiy xavfli, g‘ayriqonuniy yoki aybli bo‘lmasa, qil-
mishning jinoiyligini istisno qiladigan holatlar deb
topiladi. Ya’ni
kam ahamiyatli qilmishlar; zaruriy mu-
dofaa; oxirgi zarurat; ijtimoiy xavfli qilmish sodir etgan
shaxsni ushlash chog‘ida zarar yetkazish; buyruq yoki
boshqacha tarzdagi vazifani bajarish; kasb yoki xo‘jalik
faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan
asosli tavakkalchilik; jis-
moniy yoki ruhiy majburlash yohud qo‘rqitish natijasi-
da qilmish sodir etish jinoyatni istisno qiluvchi holatlar
deb topiladi.
Subyektiv to-
monning maz-
munida
jinoyat
motivi va maq-
sadlari alohida
o‘rin tutadi.
Motiv
va u bilan
bog‘liq maqsad
aybdor shaxs
xatti-harakatini
boshqaruvchi
butun
irodaviy
jarayonga o‘z
ta’sirini ko‘rsata-
di. Shaxs uchun
u sodir etgan
qilmish
qanday
ma’no va ahami-
yatga ega ekanli-
gi
aynan motivga
bog‘liq.
