118
Yer yuzasining balandligidan, gidroizogips chizig‘i sathini ayirsak
yer osti suvining yotish chuqurligini aniqlaymiz.
Grunt suvlari o‘ziga xos bo‘lgan tartibda o‘zgarib turadi. Vaqt
davomida grunt suvlarining sathi, sarfi, kimyoviy tarkibi, harorati va
boshqa xossalarining o‘zgarib turishi bunga misoldir. Yuqoridagi
o‘zgarishlar yil, mavsum, oy va hatto bir kunda ham ro‘y berishi mumkin
O‘zgarishlarni katta farq qilishligi, grunt suvlarining yer yuzasiga
yaqinligiga, ta’minlanish va sarf bo‘lish sohasining uzoq, yaqinligiga ham
bog‘liqdir. Ayniqsa, grunt suvlarining harorati va sathi o‘zgaruvchan
xususiyatga ega bo‘ladi.
Ba’zi hollarda uning sathlarida farqlar bir necha metrlarga yetadi.
Grunt suvlarining rejimiga juda ko‘p omillar: yotish sharoiti,
ta’minlanishi, suv almashishi ta’sir etadi. Ulardan eng asosiylari suv
to‘planadigan muhit, iqlim, rel’ef va insonlarning faoliyatlaridir.
Grunt suvlarining rejimini bilish katta amaliy ahamiyatga egadir.
Buning uchun maxsus o‘rganuvchi markazlar tuzilib, ular yer osti suvlari
rejimining qonuniyatlarini, ularni keltirib chiqaruvchi omillarni va sun’iy
aralashish yo‘li bilan, o‘zgarishlarni oldindan aytib berish masalalarini
o‘rganadi.
