O’zbekisтon respublikasi oliy va o’rтa maхsus




Download 3,59 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/99
Sana18.05.2024
Hajmi3,59 Mb.
#242311
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   99
Bog'liq
darslik avtomatika asoslari

x
chiqish 
signali 
u
o`zgartiriladi. Ushbu o`zgartirish kirish signali energiyasi hisobiga bo`ladi 
va chiqish signali EYuK korinishida hosil bo`ladi. Generator datchiklari juda oddiy 
bo`ladi, chunki ular qo`shimcha energiya manbaisiz ulanadi. 
Aniqlik darajasi bo`yicha datchiklar 0,24; 0,4, 0,6; 1; 1,5; 2,5; 4 aniqlik 
sinflariga muvofiq bo`lishlari lozim. Ish prinsipi bo`yicha elektrik datchiklar 
rezistivli, elektromagnitli, sigimli va taxometrik (generatorli) korinishlarga ega 
bo`ladi. Datchiklarning turlari ko`p bo`lishiga o`aramay, ular bir xildagi bir necha 
asosiy ko`rsatkichlarga ega: 


21 
1. Statik tavsifnomasi - chiqish kattaligini kirish kattaligiga bog`liqligi (2.1-
rasm). 
Statik tavsifnomasi chiziqli datchiklar (2.1-rasm, a) uchun sezgirlik 
koeffitsiyenti o`zgarmaydi. 
 

2.1-rasm. Datchiklarning statik tavsifnomalari
 
Statik tavsifnomasi nochiziqli datchiklar uchun sezgirlik koeffitsiyenti har xil 
nuqtalarda (2.1-rasm, b) har xil bo`ladi va bu kattatik differensial sezgirlik deyiladi. 
Uni aniqlash uchun qiyidagi formula qo`llanadi: 
K
c
=dy/dx=

y/dx
(2.1) 
2. 
Sezgirlik koeffitsiyenti
- chiqish kattaligi qiymatining kirish kattaligi 
qiymatiga nisbati: 
3. 
Sezgirlik chegarasi
- chiqish signalini hosil qiladigan kirish signalining
minimal qiymati. 
4.
Datchikning absolyut xatoligi
- datchikning chiqish signalining xaqiqiy u 
va uning hisoblangan u qiymatlarning farqi, ya‘ni

u = u
um
 – u
haq

5.
Datchikning nisbiy xatoligi

%
100



haq
y
y
y
6. 
Datchikning dinamik tavsifnomasi
- chiqish signalining vaqt mobaynida 
o`zgarilishini ko`rsatadi.
 
Rezistiv datchiklar chiziq va burchak harakatlarni kuch va momentlar
tebranish va vibratsiyalar, harakat va yoruglik kabi noelektrik kattaliklarni nazorat 
qilish va olchash jarayonlarida qo`llaniladi.
Rezistiv datchiklar guruhiga potensiometrik, ko`mir (kontaktli), tenzometrik 
kabi datchiklar (fotorezistiv, termorezistiv) kiradi. Bunday turdagi datchiklarning 
ish prinsipi nazorat qilinayotgan kattalikning ta‘sirida uning aktiv qarshiligi 
o`zgarilishiga asoslangan bo`ladi. 

Download 3,59 Mb.
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   99




Download 3,59 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O’zbekisтon respublikasi oliy va o’rтa maхsus

Download 3,59 Mb.
Pdf ko'rish