O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro muhandislik-texnologiya instituti temirova m. I., Musayev s. S

21 
7- rasm. Sochning joylanish 
tasviri: 
а-yakka; b-oddiy guruhlar; 
v-tutamlar; 
g-murakkab guruhlar. 
(6-rasm).Soch shakllarining har xilligi nafaqat turli xil
hayvonlarda, balki bir terining o‘zida, uning har xil topografik
qismlarida yoki xuddi shu qismlardagi har xil toifali sochlarda
kuzatiladi. Ishlab chiqarishga mo‘ljallangan terilar soch
qoplamining sifatini baholashda sochning o‘lchamlari bo‘yicha
nisbati va qayishqoqlik darajasiga katta e`tibor qaratiladi. Momiq – 
mo‘ynali hayvon terilarida sochning beshta toifasi farqlanadi: 
yo‘naltiruvchi sochlar, qiltiq sochlar, oraliq sochlar, tivit sochlar va
sezuvchi sochlar (vibrisslar). Sezuvchi sochlar hayvonning bosh, 
ko‘krak va oyoqlarida joylashgan bo‘lib, jun qoplamining sifatini 
aniqlashda muhim ahamiyatga ega emas. To‘yoqlilarda odatda
sochning ikki-uch toifalari (ko‘proq tivit va qiltiq sochlar) uchraydi. 
Sof zotli mayin junli qo‘y zotlarining jun qoplami faqat tivit 
sochlardan tashkil topgan.
Yo‘naltiruvchi sochlar – uchiga tomon ingichkalashib 
boruvchi, urchuqsimon shakldagi, bir oz egilgan yoki to‘g‘ri 
yo‘g‘on qiltiq soch. Ular yo‘g‘onligi va qayishqoqligi bilan ajralib 
turadi. O‘q uzunligi nisbatan katta. 
Ularning 
jun 
qoplamini 
quyi 
qavatlarini yopib turuvchi ancha to‘q 
rangli tepa qismlari mo‘yna qoplami 
vualini hosil qiladi. 
Qiltiq sochlar o‘qining uzunligi 
yo‘naltiruvchi sochlardan kichikroq, 
ammo ushbu sochning yo‘g‘onligi 
yo‘naltiruvchi 
sochlardan 
ustun
turadi. To‘g‘ri yoki bir oz jingalakligi 
bilan ajralib turadigan nishtarsimon 
soch. Ular yo‘naltiruvchi sochlar bilan 
birgalikda pastki tivit sochlarni
berkitib, tayanch vazifasini o‘taydi. 

Download 1,97 Mb.