• R. Ouen , amerikalik zoolog va paleontology L. Agassi , germaniyalik R. Virxov
  • .A. Marshning
  • n/2 yuqoridagi belgi, ikkinchi bo'ginda  n/4




    Download 7,63 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet44/251
    Sana07.06.2024
    Hajmi7,63 Mb.
    #261339
    1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   251
    Bog'liq
    biologiya majmua

    n/2
    yuqoridagi belgi, ikkinchi bo'ginda 
    n/4
    ; uchinchi 
    bo‘g‘inda 
    n/8;
    to‘rtinchi bo‘g‘inda — 
    n/16
    va hokazo nisbatda bo’ladi, bora-bora yangi belgi yo‘qolib 
    ketadi va tanlash uchun 'material bo’la olmaydi.
    Djenkin
    o‘z e’tirozini genetikadan bexabar holda matematika qonunlari asosida yaratgan 
    edi. Genetika fani rivojlanmagan Mendel tadqiqotlari yetarli baholanmagan va ko‘pchilikka nomaium 
    boigan o‘sha davrda Djenkin e’tirozi eng ishonchli e’tirozlar qatoriga kirgan edi. 
    Binobarin, Darvin taiimotidagi birinchi kamchilik irsiyat to‘g‘risidagi bilimlarning yetarii emasligi bilan 
    izohlanadi. Agar Darvin Mendel taiimotidan xabardor boiganda, Djenkin e’tirozlarini toiiq bartaraf 
    qilish mumkin edi. O‘sha davrda angliyalik taniqli anatom va paleontologya 
    R. Ouen
    , amerikalik 
    zoolog va paleontology
    L. Agassi
    , germaniyalik 
    R. Virxov
    Darvin taiimotiga qarshi chiqdilar. Darvin 
    muxoliflari organizmlarning tarixiy rivojlanishi haqidagi nazariyaga qarshilik ko‘rsatsalar ham, biroq 
    yangi taiimotni tasdiqlovchi ilmiy dalillaming yanada ko'proq to‘plana borishi, uning himoyachilarining 
    mardonavor kurashi natijasida mazkur nazariyani e’tirof qilishga majbur bo’ldilar. Shu jihatdan olganda, 
    atoqli amerika paleontology O
    .A. Marshning
    (1879) «Hozirgi fanning faol xodimlari 0‘rtasida 
    evolyutsiyaning to‘g‘riligi haqida munozara yuritish bekorga vaqt ketkazishdir. Bu masaladagi «jang» 
    evoljaitsion ta’limot g'alabasi bilan tugadi», degan so'zlari xarakterlidir.
     
    Evolyutsion ta’limotning taraqqiyot bosqichlari. 
    Evolyutsion ta’limotning
     
    vujudga kelgan 
    vaqtdan to hozirgacha o‘tgan davrda organik olamning evolyutsiyasi sabablarini tushuntirishda bir-
    biriga qarama-qarshi ikki oqim hukm surib kelmoqda. Ulardan biri evolyutsiya jarayonini 
    harakatlantiruvchi kuchlar 
    monofaktorial 
    deb tan oladi. Bu oqim tarafdorlari adaptiv modifikatsiya, 
    mutatsiya, migratsiya va izolyatsiya, chatishtirish hamda preadaptatsiya kabi omil lardan biri 
    evolyutsiyani harakatlantiruvchi kuch hisoblanadi, deydilar. Ikkinchi oqim tarafdorlari esa 
    evolyutsiyaning asosiy omillari ko‘p, ular o‘zaro bog’liq, deb uqtiradilar. Evolyutsiya jarayonini bunday 
    tushunish dastlab Darvin nazariyasida o‘z ifodasini topgan. Chunki u o'simliklar bilan 
    hayvonlarning evolyutsiya jarayoni bir-biriga bogiiq xilma-xil omillar: irsiy o'zgaruvchanlik, 
    urchishning geometrik progressiyasi, yashash uchun kurash, foydali irsiy o‘zgarishlarning tanlanib, 


    saqlanib qolishi, divergensiya va qisman, konvergensiya ta’siri natijasida amalga oshadi, deb 
    e’tirof etdi.
    XIX asrning ikkinchi yarmida evolyutsion nazariyaning rivojlanishi tufayli Darvin ilgari surgan 
    evolyutsiya omillari tushunchasiga birmuncha o‘zgartirish kiritildi va oqibatda evolyutsion ta’limotning 
    uch shoxobchasi; 
    klassik darvinizm

    lamarkcha darvinizm

    neodarvinizm
    yo‘nalishlari vujudga keldi. 

    Download 7,63 Mb.
    1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   251




    Download 7,63 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    n/2 yuqoridagi belgi, ikkinchi bo'ginda  n/4

    Download 7,63 Mb.
    Pdf ko'rish