29
qilish. Har safar o'g'rilik jinoyati sodir etilganida, albatta, o'zganing mulki yashirin ravishda talon-taroj etilganligi
belgisi aniqlanishi lozim.
Asosiy tarkibga nisbatan og'irlashtiruvchi yoki yengillashtiruvchi hollar qo'shimcha belgilarga bo'lib, uning
ijtimoiy xavflilik
darajasini, katta va kichiklikni ifodalaydi. Masalan, o'g'rilik o'ta xavfli retsidivist tomonidan sodir
etilganda bu og'irlashtiruvchi holdagi tarkib (169-moddaning 4-qismi); kuchli ruhiy hayajonlanish
holatida qasddan
odam o'ldirish (98-modda); onaning o'z chaqalog'ini qasddan o'ldirishi (99-modda); zaruriy mudofaa chegarasidan
chetga chiqib, odam o'ldirish (100-modda); ijtimoiy xavfli qilmish sodir etgan shaxsni ushlashning zarur choralari
chegarasidan
chetga chiqib, qasddan odam o'ldirish (101-modda); jinoyatning bu tarkiblari qasddan odam o'ldirishning
(97-modda) asosiy tarkibiga nisbatan yengillashtiruvchi tarkib hisoblanadi. Chunki bu jinoyat tarkiblarida Jinoyat
kodeksining 97-moddasi, 1-qismi ko'zda tutilgan asosiy tarkibga nisbatan jinoyatning bu turini sodir etganlik uchun
yengillashtiruvchi holatning belgilari mavjud.
Odatda, jinoyat-huquqiy normalarning birinchi qismida sodir etilgan jinoyatning asosiy tarkiblari uchun
javobgarlik, keyingi qismlarida esa jinoyatni og'irlashtiruvchi holatlarda sodir etganlik uchun javobgarlik ko'zda tutiladi.