• Jismlarning o`zaro tasir vaqtida olgan tezlanishlari jismlarning
    		•

    Jismga ta'sir qiluvchi kuch jism massasining uning olgan tezlanishiga




    Download 389,37 Kb.
    bet12/86
    Sana22.12.2023
    Hajmi389,37 Kb.
    #126669
    1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   86
    Bog'liq
    O’zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi q-fayllar.org
    01 FOZILOV AKMALJONni YURIDIK PSIXOLOGIYA, Kondensatorning aperiodik chegaraviy aperiodik va tebranma zaryadsizlanishi, elektronika-va-sxemalar-fanini-raqamli-texnologiyalar-asosida-o-qitish-metodikasi, 1. Bolalar uchu-WPS Office, Google for Education, Xurramov Og’abek 3mahsulot sifati, avtomobil yollarini yol poyini qurish, Harakat xavfsizligini tashkil etish asoslari. Yo’l harakatining , Magistrlik Dissertatsiyasi SoataliyevR.R.., 1.STEAM.M.Abjalova, Slayd one, Hisoblash texnikasi rivojlanish tarixi va avlodlari fayllar org, Mavzu Iqtisodiyot nazariyasi faniga kirish-muhaz.org, Mavzu ilmiy uslub va uning xususiyatlari
    Jismga ta'sir qiluvchi kuch jism massasining uning olgan tezlanishiga 


    ko`paytmasiga teng. 
    Agar jismga bitta emas bir qancha kuch ta'sir qilayotgan bo`lsa, u vaqtda 

    N'yuton ikkinchi qonunining matematik ifodasini quyidagi ko`rinishda yozish


    mumkin.

    ∑
    =


    =

    =
    +


    +

    +
    +


    =


    n

    i

    i

    F

    F

    F

    F

    F

    F

    a

    m
    1
    3

    2
    1


    .....








    (8) 


    bu erda
    ∑
    (grekcha "sigma" harfi) ishora yigindini bildiradi, 


    a

    –jismning olgan 

    tezlanishi, m–uning massasi,



    F

    –jismga qo`yilgan hamma kuchlarning 

    natijalovchisidir. Binobarin, natijalovchi



    F

    kuch jismga qo`yilgan hamma 

    kuchlarning vektor yigindisiga teng.


    Tabiatda hech qachon bir jismning ikkinchi jismga ta'siri bir tomonlama 

    bo`lmay, har doim jismlar orasida o`zaro ta'sir hosil bo`ladi. 4–rasmda ikki


    jismning o`zaro ta'siri tasvirlangan. Tajribada
    1

    F

    va

    2

    F



    –birinchi va ikkinchi 

    jismga qo`yilgan kuchlar bo`lib, dinamometrning ko`rsatishicha, ular miqdor


    jihatdan teng. Bu tajriba natijasiga binoan N'yutonning uchinchi qonuni 
    quyidagicha ta'riflanadi:

    4–rasm. 


    Ikki jismning o`zaro ta'sir kuchlari miqdor jihatdan teng va bir to`gri 

    chiziq bo`ylab qarama–qarshi yo`nalgan, ya'ni:


    2
    1


    F

    F


    −
    =


    (9) 

    15


    Bu erda
    1

    F

    va

    2

    F



    –ta'sir va aks ta'sir kuchlari, ular mos ravishda birinchi va 

    ikkinchi jismga qo`yilgan kuchlar bo`lib, hamma vaqt juft holda mavjuddir.


    Eslatma: Jismlarning ta'sir va aks ta'sir kuchlari boshqa–boshqa jismlarga 

    qo`yilgan bo`ladi va shuning uchun ular bir–birini muvozanatlay olmaydi.


    N'yutonning uchinchi qonunidagi 

    1

    F



    va 

    2

    F



    kuchlarning o`rniga 

    dinamikaning ikkinchi qonunidan


    1
    1

    1

    a



    m

    F


    =
    va

    2
    2
    2


    a

    m

    F


    =
    larni qo`yib, 


    quyidagini olamiz:
    2
    2

    1
    1



    a


    m

    a

    m


    −
    =


    yoki

    2
    2


    1

    1

    a



    m

    a

    m
    −
    =

    Bundan:


    1
    2
    2

    1

    a



    a

    m

    m =
    (10) 


    Jismlarning o`zaro ta'sir vaqtida olgan tezlanishlari jismlarning 


    Download 389,37 Kb.
    1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   86




    Download 389,37 Kb.
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    Jismga ta'sir qiluvchi kuch jism massasining uning olgan tezlanishiga

    Download 389,37 Kb.