38
ko‘ra
xususiyatiga ega
bo‘lgan g‘oyalar
marketingi
maqsadli
guruhlar)
tomonidan ijtimoiy g‘oya,
harakat yoki amaliyotni
qabul qilishlariga erishish
maqsadida
amalga
oshiriladigan
dasturlarni
ishlab chiqish, hayotga
tadbiq etish va bajarilishini
nazorat qilish
Joylar marketingi
Alohida
joylar,
ob’ektlarning joylashishiga
nisbatan
mijozlarning
munosabatini paydo qilish,
saqlab
turish
yoki
o‘zgartirish bo‘yicha
faoliyat
Ichki marketing
Firma ichida mijozlar bilan
ishlaydigan
xodimlarni
o‘qitish va motivlashtirish
bo‘yicha
amalga
oshiriladigan marketing
Tashkilotlar
marketingi
Mazkur
firmani
qiziqtiradigan
hamma
shaxslar va tashkilotlarning
munosabatini
va
xatti-
harakatlarini paydo qilish,
saqlab
turish
yoki
o‘zgartirishga
yo‘naltirilgan faoliyat
Xalqaro marketing Firmaning
xalqaro
miqyosdagi faoliyati
Xatti-harakatlar
sohasiga ko‘ra
Iste’mol marketingi Firmalar
va
pirovard
iste’molchilar,
jismoniy
shaxslar
yoki
oilalar
o‘rtasidagi marketing
B2B marketing
Ikkita firma (huquqiy
shaxslar) o‘rtasidagi
marketing
Ijtimoiy marketing Foyda olishni o‘z oldiga
39
maqsad qilib qo‘ymaydigan
byudjet
(davlat)
tashkilotlari
tomonidan
insonlarning
ijtimoiy
ehtiyojlarini
qondirish
bo‘yicha marketing
Faoliyat turiga ko‘ra
Moliyaviy
marketing
Moliyaviy faoliyat
sohasidagi marketing
Sanoat marketingi Sanoat mahsulotiga bo‘lgan
ehtiyojni
qondirish
va
ishlab chiqarish sohasidagi
marketing
Xizmatlar
marketingi
Xizmat
ko‘rsatish
doirasidagi ehtiyojlarni
qondirish marketingi
Marketing
innovatsiyalariga
ko’ra
Partizan marketingi
(ing. Guerrilla
marketing)
Potentsial
xaridorlarning
xarid
to‘g‘risida
qaror
qabul
qilish
jarayoniga
ta'sir ko'rsatadigan, kam
xarajatli
mahsulot
yoki
xizmatlar haqida ma'lumot
tarqatadigan
reklama va
marketing usullari
Lateral marketing
Marketing
biznes
jarayonlarini ishlab chiqish
va optimallashtirish, yangi
mahsulotlarni
ishlab
chiqarishda
nostandart,
ijodiy
yondashuvlarni
shakllantirishga qaratilgan
faoliyat
Neyromarketing
(ing.
Neuromarketing)
Iste’molchilar xulq-atvorini
o'rganish,
marketing
vositalari
orqali
iste’molchilarning
xulq-
atvoriga
ta’sir
qilish,
kognitiv
psixologiya va
neyrofiziologik ta’sirlarga
iste’molchilarning
40
reaktsiyalari,
xarid
to’g’risida qaror qabul
qilish jarayoni
Sensorli marketing
(ing. Sensory
marketing)
Sotish
hajmini
oshirish
maqsadida
iste‘molchilarning
(odamlarning)
his
-
tuyg'ulariga, ularning hissiy
holatiga ta'sir qilish
Yashil marketing
(ing. Green
marketing)
Ekologik toza mahsulotlar
ishlab
chiqarish
va
savdosini
tashkil
etish
faoliyati
Xaridorlar bilan
ishlash, ularga ta’sir
etish usuliga ko’ra
To'g'ridan-to'g'ri
marketing (ing.
Direct marketing)
Maqsadli
auditoriyaning
har
bir vakiliga shaxsan
murojaat
qilish
orqali
mahsulot va xizmatlarni
siljitish va sotish
E-mail marketing
Elektron
pochta
orqali
potentsial
yoki
mavjud
mijozlar
o'rtasida
to'g'ridan-to'g'ri
aloqa
o'rnatish
imkonini
beradigan
onlayn
marketing vositasi
Internet marketing Xaridorlarga mahsulot yoki
xizmatlarni sotish va ular
bilan
munosabatlarni
boshqarishda an'anaviy
marketingning
barcha
jihatlaridan
amaliyotda
Internet orqali foydalanish
Ijtimoiy
media
marketing (ing.
Social Media
Marketing SMM)
Ijtimoiy
tarmoqlarda
tovarlar
va
xizmatlarni
siljitish, targ'ib qilishdir
Marketing turlari o‘rtasida muayyan bog‘liqlik mavjud. U marketing
jarayonlarini har tomonlama va aniq vaziyatda ko‘rib chiqishga imkon
41
beradi. Shuni hisobga olish kerakki, vazifalarni yechishda marketologlar
bitta emas, balki turli xil marketing turlariga duch kelishlari mumkin.
Talab holatiga qarab sakkizta vaziyatni ajratib ko‘rsatish o‘rinlidir.
Ulardan har biriga marketingni boshqarish bo‘yicha aniq vazifa mos
keladi. Talabning holatiga ko’ra marketing turlari bozor talabiga va uning
orqasida turadigan iste’molchiga ta’sir etish omili sifatida 3.2 – rasmda
keltirilgan. Ular talabga ta’sir etishning hamma asosiy yo‘nalishlarini –
talabni yaratishdan tortib ob’ektlari iste’mol
qilish paytida inson
organizmiga ta’sir ko‘rsatadigan irratsional talabga qarshilik qilishgacha –
deyarli ochib beradilar.
