140
bajarilayotganligiga, har bir bolaga to’g’ri kelayotgan yuklamaning hisobga olish-
olinmasligiga, tarbiyachi navbatchilar ishi ustidan nazoratni qanday amalga
oshirayotganligiga, ish hajmini belgilashda bolalarning individual xususiyatlari
xisobga olinish-olinmasligiga, navbatchilar ishini baholash metodikasiga e`tibor
berishi kerak.
Bolalarning jamoa mehnatlarining tashkil etilishi
hamda unga rahbarlik
metodikasiga alohida e`tibor talab qilinadi. Bolalarning jamoa mehnatlari yonma-
yon ishlash, umuman va hamkorlikdagp mehnat tarzida tashkil etilishi lozim.
Yonma-yon mehnat bolalar tomonidan murakkabligi va hajmi jihatidan bir xil
topshiriqlarning bajarilishini nazarda tutadi. Mehnatning bu turidan kichik
guruxlarda
foydalanish
mumkin
(qo’g’irchoqlarning
kiyimlarini
yuvish,
maydonchani
barglardai tozalash, piyoz, nuxat ekish va shu kabilar).
Tarbiyachining rahbarligi ishni bajarish usullarini, uning bajarilishizchilligini
ko’rsatishga, bolalarning intilishlarini hamda ishni oxiriga etkazish ko’nikmalariga,
ishning sifatiga; bolalarning bir-birlariga g’amxo’rlikni
namoyon qilishlari va
o’rtog’iga yordam berishiga qaratilishi lozim.
Umumiy mexnat bolalarni bir zvenoga birlashtiradi. Ish natijalari
umumlashtiriladi.
Bolalarni birlashtirishning eng murakkab shakli hamkorlikdagi mehnatdir.
Hamkorlikdagi mehnatning o’ziga xos xususiyati unda bir qator izchil
bosqichlarning mavjudligi va bolalarning mehnat jarayoniga ayni bir vaqtda
qo’shilmasliklaridir.
Jamoa mehnatni uyushtirishda uchta bosqich ajratiladi:
bajarilishi lozim
bo’lgan ishni qatnashchilar o’rtasida taqsimlash, topshiriqlarning bolalar
tomonidan bajarilish jarayoni va mehnat faoliyati natijalarini muhokama qilish. Bu
bosqichlar tahlilida nimalar hisobga olinishi kerak?
