5
I-BOB. BIOLOGIYA O’QITISH METODIKASI FAN SIFATIDA
1-§. BIOLOGIYA О‘QITISH METODIKASI KURSINING
ASOSIY MAQSADI VA VAZIFALARI
Biologiya o‘qitish metodikasi biologiya fan asoslari bilan bog‘liq
bo‘lgan o‘quv jarayonlar va qonuniyatlar to‘g‘risidagi fandir. Mazkur
qonuniyatlarni bilish o‘qituvchiga maktab biologiya darsi bilan bog‘liq
o‘quv-tarbiyaviy jarayonlarni zamon talablariga mos holda tashkil etish
va boshqarish imkonini beradi.
Biologiya o‘qitish metodikasi biologiya o‘quv
fanlarining
mazmuni, uning o‘qitish shakllari, metodlari, vositalarini o‘zaro bog‘liq
holda joriy etishni maqsad qilib qo‘yadi.
Biologiya o‘qitish metodikasining asosiy vazifasi o‘quvchilarga
biologik o‘quv fanlar bo‘yicha chuqur atroflicha bilim berish, ularning
har tomonlama rivojlangan shaxs sifatida kamol topishiga ko‘mak
beruvchi o‘quv
fanlar mazmunini, o‘qitish shakllari, vositalari va
metodlarini ishlab chiqishdan iborat.
Biologiya o‘qitish metodikasi fan sifatida
Har qanday fan insonning tadqiqot faoliyati bilan aloqador bo‘lib,
u narsa va hodisalar to‘g‘risida bilimlar to‘plashga yo‘nalgan,
hamda
tadqiqot qilinayotgan narsa hodisalar to‘g‘risida to‘liq va chuqur bilim
olishga qaratilgan. Fanning asosiy funksiyasi tadqiqot hisoblanadi.
Biologiya o‘qitish metodikasi fan sifatida mazkur fan bilan bog‘liq
o‘quvchilarning bilim olish, tarbiyalanish va
rivojlanishini nazariy va
amaliy jihatidan tadqiq qilishni maqsad qilib qo‘yadi.
Fanning asosiy belgisi bo‘lib, maqsadning aniqligi, o‘rganish
predmeti, bilimlarni bilish usullari va shakllari hisoblanadi. Shu bilan
birga
fanning rivojlanish tarixi, uning boyishiga sababchi bo‘lgan
kashfiyotlarni qilish ham muhim sanaladi.
Biologiya o‘qitish metodikasi pedagogik fanlar tarkibiga kiradi.
Shu sababli uning oldida turgan maqsad va vazifalar ham
umumpedagogik maqsad va vazifalardan kelib chiqadi.
6
Biologiya o‘qitish metodikasi barcha o‘quv fanlarga taalluqli
bo‘lgan pedagogik qoidalarni, biologik o‘quv materialiga tatbiq etishga
yo‘nalgan. Shu bilan bir qatorda biologiya o‘qitish
metodikasi tabiiy,
ilmiy,
biologik,
psixologik,
pedagogik
bilimlarni
o‘zida
mujassamlashtiradi.
Biologiya o‘qitish metodikasi biologiya o‘quv fanining o‘qitish
maqsadini, mazmunini, biologik bilimlarning tanlash prinsipini belgilab
beradi.
Biologiya
o‘qitishning hozirgi davrda samarali bo‘lishi
o‘quvchilarning o‘quv, mehnat va jamoat faoliyatlarida qatnashish
uchun zarur bo‘lgan biologik bilimlar, ko‘nikmalar,
malakalarni
egallaganliklari
bilan
belgilanadi.
Ular
esa
o‘z navbatida
o‘quvchilarning tarbiyalanganlik natijasida,
dunyoqarashi, e’tiqodi,
tabiat, jamiyat va shaxsga bo‘lgan munosabatida namoyon bo‘ladi.
O‘quvchilarning rivojlanish darajasi, qobiliyati,
jismoniy va amaliy
jihatdan takomillashtirishga bo‘lgan ehtiyoji bilan ifodalanadi.
Biologiya o‘qitishning maqsadi yuqorida qayd qilingan omillardan
kelib chiqadi. Biologiya o‘qitishning maqsadlarini bilish o‘qituvchiga
o‘qitish jarayonini boshqarish imkoniyatini beradi.
