48
nafari, asosan, ruslardan iborat aholidan esa 48 ta deputat qatnashgan. Sha-
har xo‘jaligiga oid barcha ishlar Duma qo‘lida bo‘lgan. Dumaga rahbarlik
qiluvchi shaxs general-gubernator tavsiyasi bilan
harbiy vazir tomonidan
tasdiqlangan.
Shahar hokimiyati
boshliqlari
Tumanboshilar
Viloyat mahkamasi
boshlig‘i maslahatchilari
Viloyat boshqaruvi
harbiy gubernator
yordamchisi
Uchastka (bo‘lim)
pristavlari
Polismeyster
(mirshabboshi)
harbiy gubernator
Viloyat mahkamasi
boshlig‘i
1886-yil 12-iyulda imperator Aleksandr III tomonidan yangi «Tur-
kiston o‘lkasini idora qilish to‘g‘risidagi Nizom» tasdiqlandi. Mazkur
Nizom ning asosiy maqsadi o‘lkada ma’muriy
boshqaruvni mustahkam-
lash va yer dan foydalanish tartiblarini o‘zgartirishdan iborat bo‘lgan.
Nizomga muvofiq Zarafshon okrugi Samarqand viloyatiga aylantirildi.
Xo‘jand, Jizzax, Kattaqo‘rg‘on, Samarqand uyezdlari uning tarkibiga ki-
ritildi. Qurama uyezdining nomi Toshkent uyezdi deb o‘zgartirildi.
1886-yilda Turkiston general-gubernatorligining umumiy hududi
1,7 million kv. km bo‘lib, aholisining soni 5,2
million kishidan iborat
bo‘lgan. O‘zbeklar va boshqa tub xalqlar 1897-yilda 5 millionga, 1911-
yilda esa qariyb 6 millionga yetgan. Rus aholisining umumiy soni uk-
rainlar va beloruslarni ham qo‘shib hisoblaganda 1897-yilda 197 ming
kishini, 1911-yilda esa 400 ming kishini tashkil qildi. Podsho hukumati
hamisha ko‘chirib keltirilganlar sonining ortib borishiga qaratilgan chora-
tadbirlarni amalga oshirib bordi. Ular mustamlaka
siyosatini amalga
oshirishda tayanch bo‘lib xizmat qilishi lozim edi.
1886-yildagi «Nizom»ga muvofiq Turkiston general-guberna tor-
ligining ma’muriy boshqaruvi yangi idora –
Turkiston general-gu-
ber natori Kengashi bilan to‘ldirilgan. Viloyat harbiy gubernatorlari,
general-gubernator
devoni boshqaruvchisi, Turkiston harbiy okrugi
shtabi boshlig‘i bu Kengashning doimiy a’zolari bo‘lishgan. Buxoroda
esa 1885-yil Rossiya imperatorining siyosiy agentligi faoliyati yo‘lga
qo‘yildi. Uning ruxsatisiz Buxoro amiri tashqi va ichki siyosatda musta-
qil ish olib bora olmagan.
http://eduportal.uz
