335
55-rasm.
Shinaning qirqimi:
V-shinaning eni; N-profilning
balandligi; D-shinaning tashqi
diametri; d-to‘g‘inining diametri.
Yengil avtomobil shinalari hamma iqlim hududlarida, yengil avtomobil,
kichik yuk ko‘taradigan yuk avtomobili, mikroavtobuslarda ishlatiladi. Xuddi shu
ekspluatatsiya sharoiti uchun shinalar yuk avtomobillari, ularning tirkamalari,
yarim tirkamalari, avtobuslarda ishlatiladi.
Shina
profilining ko‘rinishi bo‘yicha (57-rasm) ular oddiy profilli, keng
profilli, past profilli, o‘ta past profilli, arkasimon, pnevmo- katoklarga bo‘linadi.
Oddiy profilli shinalarda (55-rasm)
uning balandligi N ning eni V ga nisbati
0,9 dan kattadir. Uning ko‘ndalang kesimi torpid shaklidadir va u kamerali yoki
kamerasiz qilib ishlanishi mumkin. Bu turdagi shinalar yaxshi yo‘llarda yurishga
mo‘ljallangan hamma avtomobillarga o‘rnatiladi.
O‘z navbatida radial shinalar R va RS turlarga ajraladi.
Diagonal shinalar (56a-rasm)da kord iplari qatlami 2 ikkitadir va shina
diagonali bo‘ylab joylashgan. Uning qolgan qismlarining tuzilishi radial (R)
shinalar bilan bir xildir.
Radial (R) shinalarda(56b-rasm) kord iplari 2 radius bo‘ylab joylashgan,
diagonal shinadan ikki marta kam. Uning uchun N / V —0,70,85 va kamerali yoki
kamerasiz qilib tayyorlanadi.
Radial shinalar diagonal turiga nisbatan kattaroq yuk ko‘tara olish
qobiliyati, katta radial elastikligi, g‘ildirashga qarshiligining kamligi, nisbatan
kamroq qizishi, chidamliligining 2 martagacha yuqoriligi bilan ajralib turadi. Lekin
radial shina tannarxining yuqoriligi, yon tomonga
elastikligining yuqoriligi, notekis yo‘ldan yurilganda shovqin chiqarishi
kabi kamchiliklarga ega.
Radial (RS) turidagi shinaning tuzilishi xuddi R turidagiga o‘xshash bo‘lib,
faqat protektorining yechilish usuli bilan ajralib turadi. RS turidagi radial shinalar
protektor halqalarining almashishi hisobiga ko‘p vaqtga chidaydi (150000 km
gacha), lekin massasi kattaligi va halqalarning chiqib ketish xavfi borligi kabi
kamchiliklarga ega. Transport vositalarida sovuqqa chidamli shinalar ham
