94
2.11.-rasm. Neftni rektifikatsiya usulida qayta ishlash sxemasi.
40 dan 50 gacha bo'ladi.
Setanni aralashmasidagi foizi uni alangalanishini
ko‗rsatadi, xuddi standart sharoitda sinalgan dizel yoqilg‗isi kabi va setanli soni
deyiladi. Parafinli yoqilg‗i dizel dvigatellari uchun yoqilg‗i sifatida to‗g‗ri keladi
ya‘ni, qo‗shimcha uchqunsiz bosim ostida alangalanadi, katalitik krekingda past
setan soni bilan og‗ir distillyatlardan foydalanish kengayadi. Past sifatli dizel
yoqilg‗isini alangalanishini yaxshilash, setan sonini oshirish uchun unga maxsus
moylarni qo‗shish orqali uning qo‗llanilish ishonchliligi oshiriladi.
Suningdek
dizel yoqilg'isining
setan soni, yoqilg'iga yuqori molekular parafin
uglevodorodlari, organik perekis moddalar qo'shish bilan oshiriladi.
Amilnitratning kichik qo‗shmasi ham yoqilg‗ini sifatini oshiradi.
Reaktiv yoqilg‗i. Reaktiv neftli yoqilg‗i kerosinli yoki naftenli bo‗lishi
mumkin. U benzinni to‗g‗ri haydash yoki yoqilg‗i kerosinidan kerosin olish
orqali olinadi.
Binolarni qizdirish uchun yoqilg‗i. Yengil distillyatlardan maishiy zarurat
uchun yoqilg‗i sifatida foydalanish darajasi oshib bormoqda. Uni yoqish uchun
qulayligi, tozaligi, tabiiy gaz yoki elektr energiyasiga taqqoslash mumkin.
Mazut. Sanoatdagi ko‗pgina qozonxonalar va issiqlik elektr stansiyalari
neftni qayta ishlash asosida qolgan qoldiqlari qora qovushqoq yoqilg‗i sifatida –
mazutdan foydalaniladi. Ko‗p holatda mazut kreking mahsuloti yoki to‗g‗ridan –
95
to‗g‗ri haydash orqali olinadi. Parafinli
voskalar jihozlarni suvdan
himoyalaydigan vositalardan biri hisoblanadi. Bularning hammasi suvli – oq
rangda va erish harorati 50-95°С chegarasida.
Mikrokristal voski izolyatsiya qilish sifatida har xil tarmoqlarda ya‘ni, elektr
sanoatida va aloqa vositalari sanoatida hamda
pechatlash tarmoqlarida va
boshqa sohalarda qo‗llaniladi. Vazelin neft qoldiqlari va parafinli voskalaridan
tashkil topgan, silindrli distillyatlarni fil‘trlashda va texnikada hamda
meditsinada mazlarni tayyorlashda qo‗llaniladi.
Neftni qayta ishlash qurilmai NQIQ (UPN-40)
Texnik tavsiflari
Neftni ishlab chiqarish quvvati, ming t/yil 40 ± 20%
